Kroniek van het jaar 1851
|
BHIC, toegang 7698, inv. nr. 126, Veghel,
burgemeesters-register d.d 3-2-1851 |
|
Maria Anna van Boxtel, dienstmeid bij Peter Merks op
het Zondveld (nu adres
Krijtenburg
17) deed aangifte van inbraak. De dief had de
tralies van het kelderraam verbroken en uit de
kelder mee genomen een houten schotel met ca zes
pond boter, een pot met een pond boter, twee liter
raapolie, een stenen pot met vet en een aarden
kruik. De boterpot werd later op enige afstand terug
gevonden.
Op dezelfde dag gaf ook Lambert van den Braak
(huidig adres
Krijtenburg
11) diefstal aan op dezelfde wijze ingebroken.
Hij miste uit zijn kelder een achtste mud
boekweitmeel, een stenen pot met twee pond gesmolten
vet, een blikken roompotje een aarden schotel met
een weinig boter, een kruik met olie, een
boterschaal met circa twee pond boter en gekookt
spek.
|
|
BHIC, toegang 7698, inv. nr. 126, Veghel,
burgemeesters-register d.d 3-2-1851 |
|
In de avond en nacht van 1 op 2 februari 1851 vonden
aan het woonhuis van de weduwe van Hendrikus van
Eerd op den Biezen (huidig adres:
Corsica 15)
baldadigheden plaats. De burgemeester van Veghel ging
met kantonrechter Cornelis van Mourik ter inspectie
naar genoemde plaats, om er ooggetuigen te
ondervragen. Op de bewuste avond rond een uur
acht uur was er door enkele personen met koehoorns of andere instrumenten een sterk geluid
gemaakt met als gevolg dat in korte tijd veel mensen
op de been waren. Het doel van de bijeenkomst was
het zogenaamd tafelen. Er waren een aantal
karren en andere voorwerpen bijeen gebracht, en er
waren twee strooien poppen op het huis gezet.
Het woonhuis van weduwe Van Eerd was met drek
begoten, glasruiten waren ingeslagen en het dak van
het huis en de schuur waren beschadigd. Dit alles verstoorde ook
de rust in de naburige huizen nogal erg. De huisgenoten van
weduwe Van Eerd verklaarden wel enige personen
herkend te hebben, maar zeiden niet op te kunnen
opgeven wie medeplichtig waren.
Het tafelen was een ‘volksgericht’, het werd
bijvoorbeeld gedaan als er iemand een relatie
verbrak vlak voor een huwelijk. De familie Van Eert,
was wel zo verstandig de schuldigen niet te noemen,
want dan was de kans op nog meer ellende natuurlijk
groot. Voor meer voorbeelden van dit volksgebruik zie de
kronieken van 1930, 1932 en van
1948.
|
|
BHIC, Provinciaal Bestuur toegang 17. inv. nr. 5712 d.d.
medio 1851, gevonden door Antoon Vissers.
|
|
 
In 1851 werd gecollecteerd voor de klinkerweg van
Veghel over Dinther, Heeswijk en Berlicum naar
's-Hertogenbosch.
Ook enkele inwoners van
de gehuchten die later het kerkdorp Zijtaart zouden
vormen, droegen daar aan bij.
|
Naam |
Gehucht |
Bijdrage |
|
Wilhelmus van den Tillaart |
den
Biezen |
f 0,50 |
|
Hendrikus van de Ven |
den
Biezen |
f 0,50 |
| Christ
van de ven |
den
Biezen |
f 0,50 |
|
Johannes H. Vogels |
Sijtaart |
f 2,-- |
| De
kinderen van Johannes Verhoeven |
Sijtaart |
f 1,-- |
| De
weduwe van Lambertus van de Ven |
Sijtaart |
f 1,-- |
| Peter
van Dam |
Sijtaart |
f 0,50 |
| De
weduwe van Johannes van Asseldonk |
Doornhoek |
f 0,50 |
|
|
BHIC, Arcief Veghel, toegang 7698, inv. nr. 2436-2464. |
|
Op 7 juli 1851 werden de
school en onderwijzerswoning op Zijtaart
uitbesteed aan Lambertus Ketelaars om geschilderd te
worden.
|
|
1852 BHIC toegang 7698. |
|
Uit het jaarverslag van de gemeente over het jaar
1851: Er bevonden zich in de gemeente vier openbare
scholen te weten de hoofdschool de school op het
Zijtaart, de zogenaamde Fransche school, die in de
Eerde welke gemeenschappelijk aan de gemeente Sint
Oedenrode, Schijndel en Veghel toebehoort en een
bijzondere school der tweede klasse in het gesticht
der liefdadigheid, uitsluitend voor meisjes bestemd.
Het is opmerkelijk dat in deze uitgestrekte gemeente
met 4204 zielen, zich behalve de gemeenschappelijke
school in de Eerde slechts een openbare school
bestond, die door het rijk onderhouden wordt, en
toch bestond er hier aan een school op het gehucht
Zijtaart dringende behoefte. Het schoollokaal en de
onderwijzerswoning op het Zijtaart behoren ook aan
de gemeente. Het verven dier gebouwen heeft in 1851
behalve de gewone reparaties circa f.50 aan de
gemeente gekost.
|
|
