Piet van Zutphen (geboren in 1909) vertelde in 1992 over R.K. Toneelvereniging ‘De Toekomst’ van de fanfare. Tijdens de oudste herinneringen, zo rond 1923 was Piet nog te jong om mee te spelen. Wat later tot 1930 speelde hij mee in een zaaltje in een café. Vanaf 1930 werd toneel gespeeld in het verenigingsgebouw. Omdat zijn verhaal moeilijk chronologisch is op te splitsen volgt het hier in zijn geheel. De foto is gemaakt tijdens een van de opvoeringen in het verenigingsgebouw in de jaren dertig.

‘Ieder jaar werden er door de fanfare twee concerten gegeven, een in ’t najaar ongeveer november en een in februari of maart. Dit gebeurde met muziek en een toneelstuk door de eigen toneelvereniging van de fanfare ‘R.K. Toneelvereniging De Toekomst’. Ja, daar moest nogal wat werk voor verzet worden. Het toneel moest opgebouwd worden en dat was niet zo gemakkelijk, dat moest in het café gebeuren en die waren toen erg klein. Maar we hadden de gemeenschap wel mee, daar konden we de mensen niet genoeg dankbaar voor zijn. Bij de timmerman konden we gratis hout halen. Dat was toen Heintje van Boxmeer. De coulissen waren van panlatten en daar behangpapier overheen geplakt, een wankel deurtje en dat was alles.

Zo’n concert was wel mooi, de meeste muzikanten hadden klompen aan en als we dan een flinke mars speelden, dan was de trom overbodig, zo hard werd er meegestampt. Eerst begonnen we met een uurtje muziek, en dan kwam de toneelvereniging aan de beurt, daar was ik toen nog te jong voor, daar was Meester van de Ven regisseur van, die kon dat geweldig. Ik herinner me nog enkele stukken zoals “In de vergulde ezel’ en ‘De dertiende klokslag’. Er waren er ook bij, die zomaar een stukje voordroegen, zoals ‘Tante Mie die leest de krant’ en ‘Vader Cobus en ome Driek’, daar werd geweldig mee gelachen.

Een keer waren de toneelspelers erg kwaad. Ze speelden toen het drama ‘Vergeten en vergeven’. Er lag iemand op het toneel en die was heel erg ziek, de dokter was erbij gehaald en de dokter zei: “De man gaat dood.” Toen riep er iemand uit het publiek: “Dan trek hem eens aan zijn haar, dan wed ik dat hij wakker wordt.” De zaal bulderde van het lachen, maar dat konden de spelers niet zo goed hebben, want ze dachten dat er veel tranen zouden vloeien. Ze hebben het stuk toch maar uitgespeeld, ondanks dit voorval.

Degenen die toneel speelden waren de oudsten van de vereniging en meester Van de Ven werd ook al ouder en toen begonnen we opnieuw met Toon van Zutven als regisseur, dat was geen familie van mij, maar die Toon heeft veel voor onze fanfare, het koor en het toneel gedaan, het was voor hem nooit teveel. Hij was secretaris en voorzitter van St. Cecilia, soms was hij het allebei tegelijk. Daar hadden we wel ooit drie of vier repetities in de week, het was er geweldig gezellig. We zaten dan rond de plattebuiskachel heel veel verhalen te vertellen. Het was een hele oude boerderij, een tafel met wat stoelen, natuurlijk altijd te weinig. Maar er stond een houten bank achter de tafel, net zoals bij de boeren, en toen konden we met z’n allen zitten.

De eerste toneelvereniging had het zover gebracht dat ze in Mariaheide een avond verzorgden, de leden van het toneel waren allemaal muzikanten, dus eerst muziek en daarna toneel. Toon van Zutven en Driek van Zutven spanden het paard voor de wagen en daar werd alles opgeladen. Het was eigenlijk geen succes geworden. ’s Middags om 2 uur begon het toneel voor de dames, het waren er net genoeg dat iedereen een meid naar huis kon brengen, dus dat was een hele verlichting en gaf weer wat moed, maar ’s avonds was het nogal wat minder, zodat er toen in plaats van verdiensten, een verlies was. De intree bedroeg f 0,50 en dat was veel te veel in de mensen durre zin, er kwam geen kiep.

Maar later toen ik een paar jaar bij het toneel was, werd het beter. De oude jongensschool werd in 1930 omgebouwd tot verenigingsgebouw, toen kregen we een goed toneel, het zag er geweldig netjes uit en we hadden een geweldige belangstelling. Daar had Pastoor Kamp veel aan bijgedragen.’

Begin 1923 brandde de oude boerderij van de weduwe Trui van Eerdt aan de huidige Biezendijk af. De boerderij was verzekerd voor de herbouwwaarde en werd weer heel vlug herbouwd. Dat gebeurde zo goedkoop mogelijk met stenen uit België. Het huis bleef ongevoegd. Het was alleen een woonhuis met stal. Dichtbij werd een schuur gebouwd van hout, riet en stro. Dit huis werd hierna openbaar verkocht. De weduwe Van Eerdt was met Bol van de Elzen hertrouwd, en haar dochter op dezelfde dag (dat was op 1 februari 1923) met een zoon van Bol van de Elzen. Ze zouden met zijn vieren naar Amerika gaan immigreren.

In de herberg was de tweede verkoop van de boerderij. De vraagprijs was 5.000 gulden. Dat was al duur genoeg. Iemand riep voor de grap: "10 gulden!". Mijn vader, Harrieke van Stiphout, riep toen: "6.000 gulden" en hij had het, veel te duur. Hij kreeg 3.000 gulden hypotheek van een dokter in Veghel voor 3 % rente en haast geen aflossing. Toen moest hij het oude huis met der haast kwijt en dat bracht toen minder op. Weduwnaar Jan Fransen, die met de weduwe Adriaansen trouwde, kocht het, alleen met het binnenveld. De andere weilanden behield vader, omdat hij ook alleen het binnenveld gekocht had.

Uit de kroniek van de zusters: “In juli van 1921 is het zilveren feest gevierd van zuster Marcellina en in oktober van datzelfde jaar van zuster Cypriana. Van beider familie kregen wij een statie van den Kruisweg cadeau. (Zuster Marcellina werd in Berkel op 7 juni 1874 geboren als Elizabeth Anna Maria Reijnen. Zuster Cypriana werd in Bladel geboren op 30 juni 1876 als Henrica Maria Wouters. Statie 6 werd geschonken door familie Reinen en statie 7 door familie Wouters.)

 Op 7 maart 1923 zijn de laatste staties van den nieuwen Kruisweg gehangen. Mr. Arens is toen overgekomen om ze hier en daar nog wat bij te werken. (Albertus Antonius Hermanus Arens werd geboren te Grave op 25 februari 1881 als zoon van Hermanus Josephus Aloysius Arens (tekenmeester) en van Caroline Antonetta van de Sandvoort. Rudie Arens, sr. (1877-1957) richtte vlak voor 1910 het Atelier Arens op, dat gevestigd was aan de Lange Hezelstraat in Nijmegen. Diens broers, Albert (1881-1958), die kunstschilder was, en eveneens edelsmid Johan (1886-1959), sloten zich bij hem aan en zo ontstond de firma Gebroeders Arens.)

Den schildering van den Kruisweg heeft twee jaar geduurd. Elke twee à drie maanden werden er twee staties afgeleverd. Elke statie kostte tweehonderd gulden per stuk Wij ontvingen verschillende staties ten geschenke.Op 19 mei 1923 is de nieuwe Kruisweg ingewijd. De plechtigheid begon om half twee. Eerst hield de Eerw. Heer Rector van Rijswijk een preek over den Kruisweg. Daarna werd Veni Creator gezongen met de Hymne van Goeden Vrijdag. Hierna werden de Kruisjes gewijd en een voor een door den Priester aangegeven en door den timmerman vast gemaakt. Tegelijkertijd werd door de Rector de kruisweg luidop gebeden. Daarna werd het Te Deum gezongen.

De kruisweg werd later aan de kerk van Molenhoek geschonken, waar ze nog steeds hangt.

Toen kwam het probleem. De weduwe Van Eerdt werd afgekeurd voor immigratie. Zij bleven er toen nog een tijdje wonen en wij trokken bij hen in. Bol van den Elzen was een zware drinker. Hij was zo eerlijk als goud, alleen kippe-eieren kon hij niet laten liggen. Die nam hij mee en daar drink hij dan een borrel van. Moeder zei: “Onze kippen leggen verloren.” Na weken kwam Bol te vallen, hij had zijn zakken vol met gebroken eieren. Het vrouwtje van de kroeg ‘De Zwarte Kat’ kwam het ons vertellen: “Boer past op je kippen.” Een paar maanden later verhuisden zij naar Uden.

Vader was blij met het nieuwe huis. We hadden veel fruitbomen en een flinke groentetuin. Grootmoeder en tante Marie zorgden voor voldoende gebakken brood, boter en verse karnemelk. We werkten op het land, molken de koeien en maakte het voor vader veel gemakkelijker. Vader bracht al een paar jaar de melk naar de nieuwe melkfabriek in Veghel. Dat nam steeds meer tijd in beslag vanwege steeds meer melk.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegangsnr. 42, inv .nr. 78. 459  14-9-1923

Veghelse Courant, 15 december 1923.

Veghelse Courant, 15 december 1923.