Foto's Huizen Kroniek

Kroniek van het jaar 1899


Documentatie Antoon Vissers.   Volgens nevenstaand overzicht gingen er op 15 januari 1899 108 kinderen in Zijtaart naar school. Het aantal van 33 leerlingen voor de school in Veghel is onwaarschijnlijk laag.
BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 63  dd.10--1899   Hendrikus van Lith, 20 jaar, timmerman (Pastoor Clercxstraat 55) wordt gedaagd omdat hij op 18 december na half twaalf na sluitingstijd in de tapperij van Maria Elisabeth Maas te Veghel heeft opgehouden. Drie gulden boete.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 79  en 80 dd. 26-1-1899   Adrianus Thijssen, 35 jaar, landbouwer (Hoge Biezen 5), had op 21 december 1898 een koe der dekking aangeboden aan Petrus Biemans (Leinserondweg 20) terwijl de stier van deze laatste niet goedgekeurd was voor bespringing. Binnen een uur van de stal een stier aanwezig was welke wel was goed gekeurd. Dit gebeurde in het gehucht Zijtaart en de koe werd aan geboden door Martinus van der Heijden dienstknecht van Adrianus Thijssen.

De roodbonte stier, 11 maanden oud, en eerder eigendom van P. van de Hoek te Mill, was te jong gekeurd op de stierenkeuring te Mill op 23 maart 1898, maar was toch goed gekeurd en gebrand volgens A.M. Thijssen, lid van de provinciale commissie van stierenkeuringen district Oss. Petrus Biemans, de eigenaar van de stier krijgt een boete van tien gulden. Adrianus Thijssen komt er met een boete van drie gulden vanaf.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 131  dd. 9-2-1899   Petrus van den Nieuwenhuizen, 24 jaar, bakker te Zijtaart (Pastoor Clercxstraat 39). Petrus heeft op 11 januari op de openbare weg een hond, gespannen voor een kar, geheel los en onbeheerd laten staan. Het was in de nabijheid van zijn woning en een trekdier onbeheerd laten is strafbaar omdat dit schade kan veroorzaken. Een gulden boete.

PA Zijtaart, parochiememoriaal.   Vanaf 1872 waren de banken in de Zijtaartse kerk jaarlijks verpacht. Op 14 februari 1899 besloot het kerkbestuur om die voortaan voor 2 jaar te verpachten, zoals ook in Veghel gebeurde.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 215  dd. 25-4-1899   Lambertus van Berlo, 17 jaar wonende te Zijtaart, had op 3 april zijn schapen laten weiden in de wei van Antonius Thijssen en Lambertus Thijssen. De schapen waren van Piet de Leest (Jekschotstraat 5) die ze naar de Udense markt moest drijven. Piet de Leest vroeg aan Lambertus even op zijn schapen te passen en had zich even verwijderd. Vijf gulden boete.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 244  dd. 10-5-1899   Adrianus Biemans, 17 jaar, schaapherder op Zondveld (Heihoef 1) had op 17 april op een openbare met gras begroeide weg zijn schapen laten grazen zonder recht van beweiding te bezitten. Een gulden boete. Op 10 augustus opnieuw bekeurd toen hij zijn schapen liet grazen op grond van H. Smits. Vijf gulden Boete.

GA Veghel, inv. nr. 27, fol. 162v.   Op 28 april 1899 besprak de gemeenteraad een brief van onderwijzer Petrus Alphonsus de Bont te Zijtaart. Zijn vrouw, een zoontje en hijzelf waren ziek en hij had ook geld nodig voor de eerste H. Communie van zijn oudste zoon. Hij kwam geld te kort en vroeg een voorschot op zijn salaris van f 40. Dat was helaas wettelijk niet toegestaan. Wel besloot de raad op voorstel van de burgemeester om de jaarwedde van De Bont met f 25 te verhogen tot f 550. Hij krijgt dan evenveel als de onderwijzers Van de Waardenburg te Eerde en Franssen te Vorstenbosch, die ook getrouwd zijn. Bovendient vond men dat De Bont dit wel verdient, omdat men zeer tevreden was over zijn onderwijs. De verhoging werd met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 1899 gegeven.

GA Veghel, inv. nr. 27, fol. 167v.   De burgemeester zei op 28 april 1899 in de gemeenteraad dat volgens het schooltoezicht er aan de Zijtaartse school een derde lokaal moet worden bijgebouwd. Dat zal ongeveer f 2.900 gaan kosten. B&W waren in Zijtaart wezen kijken. Als de negen kinderen afkomstig uit Erp (het Hool) en St. Oedenrode (Krijtenburg) van school gestuurd zouden worden, zouden er 97 kinderen overblijven, en dan zou een derde lokaal niet langer wettelijk verplicht zijn. Bovendien is - volgens de geruchten - de pastoor van Zijtaart aan het proberen om in Zijtaart een bijzondere school voor meisjes te krijgen. Als dat door zou gaan, dan wordt het aantal schoolgaande kinderen met de helft verminderd, al kan dit laatste nog enige tijd duren. B&W stelden de raad voor om de negen kinderen van het Hool en Krijtenburg van de Zijtaartse school te verwijderen. De hele raad was het daar mee eens.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 379  dd. 8-8-1899   Petrus Oppers, 55 jaar, landbouwer op Jekschot Sint Oedenrode was op 20 juli op de openbare weg in kennelijke staat van dronkenschap bevonden. Vijf gulden boete.

GA Veghel, inv. nr. 27, fol. 170v.   Op 5 september 1899 besprak de gemeenteraad een een verzoek van onderwijzer Petrus Alphonus de Bont te Zijtaart, die de raad verzocht om voor hem een woning te bouwen, aangezien hij op 1 februari 1900 uit het door hem gehuurde huis moet en er voor hem geen andere woning te krijgen is. De burgemeester voelde er niets voor: stel dat De Bont elders werk krijgt en dat hij dan vervangen zou worden door een ongehuwde onderwijzer. Dan zou de woning leeg komen te staan, en die zou dan zo maar niet te verhuren zijn. Het verzoek van De Bont werd door de gemeenteraad afgewezen. De Bont zou in 1990 een andere woning huren. De Bont had een gezin en dat maakt honkvaster. Hij zou nog lang in Zijtaart les blijven geven.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 453  dd. 30-9-1899   Lambertus van Deurzen, 23 jaar, landbouwer op Zondveld (Jekschotstraat 13) was op 9 september betrapt door de veldwachter bij het stellen en herstellen van wildstrikken. Hij kreeg 24 gulden boete.

PA Zijtaart, parochiememoriaal.   Op 4 oktober 1899 besloot het kerkbestuur om de verpachting van een perceel land op te zeggen, omdat er besprekingen geopend zijn over het stichten van een Liefdesgesticht.

GA Veghel, inv. nr. 27, fol. 173.   Op 19 oktober 1899 besprak de gemeenteraad een verzoek van Adrianus van de Ven, hoofdonderwijzer in Zijtaart. Van de Ven wilde een stuk grond naast de school kopen, dat hij al als tuin gebruikt. Hij wil daar op eigen kosten een woning bouwen en die vervolgens aan onderwijzer De Bont verhuren. De burgemeester wilde wel een bepaald deel van het perceel verkopen. De gemeenteraad besloot de grond te verkopen voor 15 gulden per are. De opvolger van het door Van de Ven gebouwde huis heeft nu adres Pastoor Clercxstraat 40. De Bont woonde daar totdat hij in 1906 zelf een huis bouwde.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 40 vonnis 8  dd. 7-12-1899   Antonius van Eerd, 31 jaar, schaapherder op den Biezen (Krijtenburg 6) had op 20 november  1889 met zijn schapen gelopen op het perceel van M. van de Laar te Sint Oedenrode. Zes gulden boete. Op 4 juli had hij zijn schapen laten grazen lang de openbare weg onder Sint Oedenrode. Hiervoor werd hij vrij gesproken. Op 24 augustus 1901, had hij zonder vergunning zijn schapen laten grazen lang de openbare weg. Drie gulden boete.

BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang 42 inv. nr. 39 vonnis 570  dd. 27-11-1899   Lambertus van Dam, 60 jaar, winkelier op Zijtaart (Pastoor Clercxstraat 60) had in zijn winkel een koperen gewicht van vijf decigram welke niet was voorzien van het ijkletter H bepaald voor 1899. Boete een gulden en het koperen gewicht werd in beslag genomen en vernietigd.

GA Veghel, inv. nr. 27, fol. 190.   Het bestuur van Roomboterfabriek “Eendracht maakt Macht” te Zijtaart verzocht de gemeenteraad om door de gemeente een lantaarn bij de fabriek te laten plaatsen ter bevordering van de veiligheid langs den openbare weg. 's Avonds en 's morgens vroeg voeren een groot aantal karren melk aan. De lantaarn zal door het personeel van de roomboterfabriek worden bediend. De gemeenteraad keurde dat verzoek op 29 december 1899 goed.

GA Veghel, inv. nr. 27, fol. 191v.   Het Kerkbestuur van Zijtaart vroeg de gemeente op 1 december 1899 om een subsidie van f 15.000 voor het bouwen van een bewaarsschool met een gebouw tot verpleging van oude en gebrekkige lieden. De bouwkundige Heijkants uit Erp raamde de kosten op 25.000 à 30.000 gulden. De burgemeester steunde het verzoek. Völker wees op de financiele voordelen: het zal de gemeente de kosten van één onderwijzer besparen en bovendien hoeft de school dan niet vergroot te worden. De gemeenteraad stemde op 29 december 1899 toe onder de volgende voorwaarden:
  • Het gebouw moet in 1901 gebouwd en in gebruik genomen worden.
  • In de bewaarschool moeten alle armen kinderen van in de leeftijd van 3 tot 6 jaar opgenomen worden zonder onderscheid van godsdienstige gezindten. Het gemeentebestuur mag beslissen welke kinderen tot de armen behoren.
  • Op kosten van het Algemeen Armbestuur van Veghel dienen oude en gebrekkige lieden uit de parochie Zijtaart verzorgd te worden tegen een jaarlijkse vergoeding van maximaal 80 gulden.
  • Het Algemeen Armbestuur en het gemeentebestuur dienen ten alle tijde vrije toegang te krijgen, evenals de godsdienstleraren van andere geloven die de verpleegd wordende oude en gebrekkige lieden van andere gezindten willen bezoeken.

PA Zijtaart, parochiememoriaal.   In het parochiememoriaal staat geschreven: 'In dat jaar (1899) zijn door den Zeer Eerwaarde Heer Pastoor Christianus W. Sars onderhandelingen geopend met den Zeer Eerwaarde Heer Deken van Vechel en het Bestuur der Eerwaarde Liefdezusters om eene afdeeling van hunne Congregatie in deze Parochie op te richten. Na vele moeilijkheden en besprekingen heeft ook het Gemeentebestuur van Vechel zich niet onbetuigd gelaten en met algemeene stemmen, op den Heer H. Smits na, die weg was gebleven, voor dat deel eene subsidie verleend van f 15.000. De grond voor het Gesticht was in geen geval van de familie Smits te verkrijgen, noch voor geld, noch voor goede woorden, daarom is het perceel neven Van Dam toebehoorende aan Piet Vervoort verruild tegen een perceel van de kerk met bijgave van f 200 en daarbij nog moesten gekocht worden ruim 23 roeden grond van de Kinderen Vogels uit Vechel tegen de fabelachtige som van +/- f 1.650. Met het maken van bestek en plannen werd belast de bouwkundige J. Heijkants uit Erp.'

Bouwstijlen - Thema's - Groei - Organisaties - Veldnamen
Afkortingen - Toelichting verenigingen - Toelichting Huizen - Toelichting Kroniek - Downloads