|
BHIC,
Kantongerecht Veghel, toegang 42, inv. nr. 6, vonnis
2137 (14-3-1863) |
|
Franciscus de Leest was geboren te Sint Oedenrode en
woonde op den Biezen
(Biezendijk 30).
Hij liet op 16 februari 1863 een kudde
schapen grazen op andermans grond. Frans verklaarde echt
niet te weten dat zijn schapen op de bedoelde grond
hebben gelopen, maar daar trapt de rechter niet in. Hij
krijgt een boete van drie gulden.
|
| BHIC, PB,
toegangsnr. 17, inv. nr. 5873. |
|
De schoolcommissie
van Veghel bracht op 26 februari 1863
verslag uit van de toestand van het lager
onderwijs in Veghel: 'Het doet de
comissie leed omtrent de school in Zijtaart een
minder gunstig oordeel te moeten
uitspreken, omdat ze daar een stilstand
ontwaart, die een achteruitgang schijnt
te zullen worden.' De bij vordering
voorgeschreven avondschool is niet
gehouden.
De comissie schrijft: 'Wij
erkennen trouwens dat het landbouwend
gedeelte der ingezetenen te weinig
overtuigd zijn van het belang van het
onderwijs. Het brengt te weeg dat die
kinderen te vroeg tot handenarbeid worden
gebezigd, van het onderwijs verstoken,
als half zedelijk half stoffelijk
ontwikkelde mensen in de maatschappij
optreden.'
Het schoolverzuim in Zijtaart
was hoog. De comissie stelde vast dat het
gemis van een bevoegd hulponderwijzer
mede oorzaak is van de stilstand op de
school in Zijtaart en stelde voor de
jaarwedde van de hulponderwijzer te
verhogen.
De kwaliteit van het onderwijs
in Zijtaart was als volgt: Lezen is goed.
Het onderwijs in schoonschrijven maakt te
weinig vorderingen, rekenen is
'betrekkelijk voldoende', beginselen der
vormleer (o.a. tekenen) wordt te weinig
gegeven, Nederlandse taal: minder
gevorderd, Aardrijkskunde: er zijn te
weinig hulpmiddelen zoals een globe.
Het
schoolhuis in Zijtaart werd ook voor
andere zaken gebruikt. De commissie
schrijft: 'tot ons leedwezen moeten wij
melden dat ten huize van de onderwijzer
te Zijtaart beroepen worden uitgeoefend,
in strijd met de wet.'
|
| BHIC, PB,
toegangsnr. 17, inv. nr. 5873; GA Veghel,
notulen gemeente-raad, inv. nr. 21, fol.
56v. |
|
Op 31 maart 1863
besloot de gemeenteraad van Veghel de
jaarwedde van de hulponderwijzer in de school onder het gehucht
Zijtaart met 50 gulden te verhogen tot
250 gulden per jaar. Als dat niet leidt
tot verbetering van het onderwijs in
Veghel zal het besluit worden herzien.
|
| BHIC, PB,
toegangsnr. 17, inv. nr. 5873. |
|
Op 15 april 1863
stelden de Gedeputeerde Staten vragen
over de 'beroepen in strijd met de wet'
in de school van Zijtaart. De
burgemeesters en wethouders schreven
terug 'dat dezelve bestonden in
kruideniers- en broodslijters nering,
welke intusschen van zoogeringe
beteekenis waren dat het schoolopzicht
daarop vroeger nimmer eenige aanmerkingen
heeft gemaakt. Wij kunnen uwe vergadering
echter verzekeren dat de uitoefening der
bedoelde beroepen reeds op last van de
heer schoolopziener is gestaakt.'
|
| GA Veghel, inv. nr.
21, fol. 62 en 66v. |
|
Omdat hij moest
ophouden met zijn 'kruideniers- en
broodslijters nering' vroeg
hoofdonderwijzer Peter van Dam aan het
gemeentebestuur om zijn vaste jaarwedde
te verhogen. B&W stellen de
gemeenteraad op 20 mei 1863 voor om hem
450 gulden per jaar te geven met een
minimum inkomen van 500 gulden. Naast
zijn salaris beurde Van Dam ook nog
schoolgeld. Voor de gemeenteraad accoord
ging, wilde men Van Dam vragen om de
hulponderwijzer van een goed kosthuis te
verzekeren. Van Dam wilde de
hulponderwijzer voor 150 gulden per jaar
wel in de kost nemen, wat de raad op 30
juni 1863 goedkeurde.
|
|
BHIC, Kantongerecht Veghel,
toegang 42, inv. nr. 6, vonnis 2235 (1-7-1863) |
|
Johannes Burgers, 45 jaar,
geboren en wonende op Zondveld (Jekschotstraat
15) liet op 2 juni 1863 zijn koe grazen en dat was
strafbaar, omdat de koe niet gebrandmerkt was. Boete:
drie gulden.
|
| GA Veghel, inv. nr.
21, fol. 74. |
|
Er waren twee
sollicitanten op de vacature van
hulponderwijzer te Zijtaart. J.L. Smits,
hulponderwijzer te Lichtenvoorde en P.
Janssen, kwekeling te Bergen op Zoom.
Zoals door de wet voorgeschreven werd er
op 30 juni 1863 door de gemeenteraad
gestemd. J.L.Smits kreeg alle 8 stemmen
en werd benoemd.
|
|
BHIC, Kantongerecht Veghel,
toegang 42, inv. nr. 6 vonnis 2321 (15-10-1863) |
|
Martinus Tijssen, 38 jaar.
landbouwer, geboren Sint Oedenrode en wonende op
Zijtaart (Leinserondweg
23). Hij werd op 8 oktober 1863 te Veghel bekeurd,
omdat hij met paard en kar op de klinkerweg in volle
draf door de bebouwde kom reed.
|
| GA Veghel, inv. nr.
21, fol. 98v. |
|
Op 9
november 1863 vroeg het raadslid F.
Verhoeven aan B&W hoe het zat met de
schoor bij het huis van Aard van
Asseldonk aan de
Doornhoek. De burgemeester antwoordde dat
Van Asseldonk zonder behoorlijke koop,
hoewel volgens zijn bewering met
toestemming van het vroegere college van
B&W, een strook grond van den
openbare weg heeft ingenomen, maar dat
hij weigert de schoor te onderhouden.
B&W kan niet overgaan, hetzij tot het
leggen van een nieuw schoor voor rekening
van de gemeente, hetzij tot andere
maatregelen, zonder toestemming van de
raad.
De burgemeester vond dat er wel
iets moet gebeuren en stelde de raad
daarom voor Burgemeester en Wethouders te
machtigen te zorgen dat op een of andere
wijze, desnoods ten koste van de
gemeente, een behoorlijk schoor wordt
gemaakt. Als Aard van Asseldonk niet
meewerkt dan om daar afspraken over te
maken, dan moet hij die strook grond maar
weer aan de gemeente afstaan. Dit
voorstel werd met algemene stemmen
aangenomen.
|
| GA Veghel, inv. nr. 1704 en 1705. |
|
In 1863 brandde het huis van Dielis van Lith af. Het stond aan de splitsing van de (tegenwoordige) Pater Vervoortstraat en de Meester Van de Venstraat, aan de kant van het voormalige klooster. Het huis werd niet meer herbouwd. Dielis verhuisde naar (huidig adres) Pastoor Clercxstraat 25.
|
|
http://kranten.kb.nl kranten
12-12-1863 |
|
Op sinterklaasavond 6
december 1863 om 6 uur is er brand uitgebroken aan de
woning van
Dielis van Lith op het Zijtaart. Nog voor de nodige
hulp was toegesneld brandde het gehele huis en het
grootste gedeelte van de inboedel af. Noch huis noch
inboedel was tegen brand verzekerd. De oorzaak van de
brand wordt aan kwaadwilligheid van een lid van de
familie toegeschreven. Twee dagen later heeft de
brandstichter Christiaan Boudewijns, zwager van Dielis
van Lith, zich vrijwillig in den Bosch gemeld en is in
arrest genomen.
|
