Kroniek van het jaar 1781
II-E-7 (15-2-1781) |
|
De regenten ontvingen een brief van Ackersdijck,
representant van de Raad en Rentmeester Generaal der
Domeinen van 6 januari 1781: er zijn schriftelijke
klachten binnengekomen over de weg in de kom van Veghel.
Deze weg, de rechte “heirbaan” naar Den Bosch, is in de
winter onbruikbaar voor de voerlui met karren. Ze kunnen
niet bij het kantoor van de Brabantse tol komen.
De regenten moeten er voor zorg dat de inwoners
met grond aan beide zijden van de weg er voor zorgen dat
de weg behoorlijk onderhouden wordt. Als er extra kosten
zijn voor het opvullen van gaten en dergelijke moet dit
uit gemeentegelden gefinancierd worden.
De regenten van Veghel antwoordden op 15
februari 1781 dat ze inderdaad extra kosten verwachten,
want ze willen deze weg gaan verharden.
|
R108, fol 218v-219 (13-9-1781) |
|
Op 27 augustius 1781 brandden
op het Ham twee boerderijen af; de boerderij van
Dirk Janse van den Heuvel, en de boerderij van Willem
Lambers van den Tillaer.
Zie de attestaties van
1781.
|
II-E-7 (24-9-1781, 3-10-1781, 14-3-1782, 20-6-1782,
4-7-1782, 12-8-1782) |
|
In oktober 1779 overleed in Veghel de eerste inwoner aan
een epidemie van de Rode Loop, bloed in de ontlasting,
vermoedelijk dysenterie. In september 1781 brak de
ziekte opnieuw uit en dit keer verspreidde de Rode Loop
zich snel. In een vergadering van
regenten van 24 september 1781 wordt vermeld dat in
Veghel al 60 mensen Rode Loop gehad hebben, waarvan er
zes zijn overleden.
De dorpsdokter J. Kop kan het niet
aan en er is een tweede aangenomen voor f 10,10,- per
dag exclusief kost en drank, en wel J. Beels uit
Helmond, Hij heeft de Rode Loop al eerder te Asten
bestreden. Beels is ondertussen al vier keer in Veghel
geweest, en eigenlijk moet hij hier overnachten. Verder
heeft bestuur alles gedaan om de verdere verspreiding
van de ziekte te stoppen; de kermis ging in 1781 niet
door en net als bij het eerste ziektegeval in oktober 1779 was
direct een verbod ingesteld op de verkoop en het eten
van kool en noten. Men geloofde dat dit de verspreiding
van de ziekte tegen zou gaan.
De Rode Loop verspreidde zich snel. Op 3 oktober 1781 berichtten
de regenten van Veghel aan de overheid dat er op dat
moment al 147 mensen ziek waren. Eer waren 26 mensen aan
de ziekte overleden, vooral oude mensen en kinderen; 51
mensen waren volledig hersteld en 70 waren aan de
beterende hand.
De Helmondse dokter Beels maakt
misbruik van de epidemie en vroeg nu aan de gemeente f 42 per
dag, exclusief eten en drinken. Rentmeester de Schmeling
antwoordde aan de regenten: “Beels is gek, laat hem maar
wat meer thuis blijven.”
In totaal zouden er tijdens de
epidemie in Veghel 50 mensen sterven, vooral de
kwetsbaren: de armen, oude van dagen en kleine kinderen.
Dorpsdokter Jacob Kopp had van 10 september tot 16
oktober, 35 dagen lang, dagelijks patiënten bezocht, en
vroeg daar f 4,-- per dag voor, plus f 570 voor
medicijnen. De Helmondse dokter Beels declareerde f
10,10 per dag voor 17 dagen werk, plus nog ruim 48
gulden voor eten en drinken. Na een discussie over deze
declaraties en een korting van 60 gulden op de kosten
voor de medicijnen door Kopp, droeg de overheid 350 gulden bij aan deze onkosten gemaakt door de
gemeente.
|
|