Foto's Huizen Kroniek

Kroniek van het jaar 1710


Martien van Asseldonk, De Meierij ontrafeld, 74-80, 91; OA Veghel, II-E-68-75  

De hertog van Brabant die vanaf 1231 in onze regio de scepter zwaaide, inde er bij bepaalde gelegenheden belastingen, bijvoorbeeld als een van zijn kinderen trouwde, of als er oorlog uitbrak. Deze belasting werd ‘bede’ genoemd. In de veertiende eeuw kreeg deze bede het karakter gekregen van een jaarlijks te betalen belasting. De te betalen belasting werd per persoon vastgesteld door lokale ‘zetters’, aan de hand van ieders bezit. In Veghel kreeg Frederik Hornkens in 1390 een boete ‘omdat hi sijn goet te cleine gesworen had’, dus te laag opgegeven had. Belastingontduiking is van alle tijden.

 

In 1437 ontstond er een nieuw systeem. In elk dorp werden alle huizen geteld. Daarna kreeg elk dorp een bedrag toegewezen voor de te betalen belasting. Dat moest men dan zelf plaatselijk over de bewoners omslaan. In de jaren rond 1580, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, leenden veel dorpen geld om brandstichtingen af te kopen en om de landsbelastingen te kunnen betalen. De renten van die leningen werden als een jaarlijkse dorpsbelasting over de inwoners omgeslagen. Het een en ander leidde in de dorpen in de periode rond 1580-1600 tot het aanstellen van ‘borgemeesters’ die in hun hoek de dorps- en landsbelastingen op moesten halen. Voor dit doel werd Veghel zo rond 1580-1600 (of misschien al eerder) ingedeeld in vier ‘borgemeesters-hoeken’.

 

 De indeling was in 1710 als volgt: Er waren twee hoeken aan de oostzijde van de Aa, genaamd Hei en Havelt, en twee aan de westzijde van de Aa, genaamd Dorshout-Eerde en Zondveld. Om de lasten over de vier borgemeesters een beetje gelijk te verdelen, werd een deel van de kom van Veghel bij Zondveld gevoegd. Daar moest de borgemeester van Zondveld dus ook de belasting op gaan halen. Een ander deel van de kom van Veghel werd bij de Heij gevoegd.

 

Het gebied van het tegenwoordige Zijtaart hoorde gedeeltelijk onder de hoek Dorshout-Eerde en gedeeltelijk onder de hoek Zondveld.

 

In 1710 onder de borgemeestershoek Dorshout en Eerde:

Leinserondweg 6, 10

Pater Vervoortstraat 24, 26, A, C

Pastoor Clercxstraat 1, 10, 12, 14, 16, 18, 20, A, B

Doornhoek 1, 4

Bergsven 2, 4, B

 

In 1710 onder de borgemeestershoek Zondveld:

Leinserondweg 11, 16, 17, 19, 20, 22, 23, A, B, C

Heihoef 1

Jekschot 1-2

Jekschotstraat 1, 3, 5, 9, 11

Zondveldstraat 9, 13, 15, 17

Krijtenburg 4a, 6, 7, 11, 12, 14, 17, 18, 21, 22, 24, 26, A

Biezendijk 19, 20, 22, 23, 27, 29, 30, C, D, G

(Biezendijk 31 en 32 hoorden onder Sint-Oedenrode)

Lage Biezen 1, 2, B, C

Corsica 6, 9, 12, 13, 15, A, C, D, E, F

 

 


Bouwstijlen - Thema's - Groei - Organisaties - Veldnamen
Afkortingen - Toelichting verenigingen - Toelichting Huizen - Toelichting Kroniek - Downloads