Foto's Huizen Kroniek

Verklaringen afgelegd in 1686


R93, fol. 27 (2-1-1686)     Schepenen van Veghel verklaren op verzoek van Daendel Jan Thijssen, inwoner van Veghel, “dat desselffs kint onnooselijck was verdroncken, ons hebben vervoegt aan sijne woonhuijsing alhier aen den Heuvel, alwaar wij op onsen aankomste hebben bevonden dat het kindt oudt ontrent vier jaeren, sijnde een meijsien, in de gragt bij ofte neffens sijne wooninge int water door ende verdroncken leijde ‘s middags ontrent tegen 12 uuren.”

Het verdronken kind is door de vorster (een soort veldwachter) van Veghel op bevel van de laagschout tot nader bevel “in arrest genomen. Verklaerende verders dat de voorscreven Daendel Jan Thijssen als vader is een persoon van weijnig middelen omme de peine (boete) te connen betaelen.”

R93, fol. 27v (19-1-1686)   Schepenen van Veghel maken bekend dat voor hen verschenen Willem Sijmons, Teunis Daendel, en Willem Jacob Gielens, inwoners van Veghel, die verklaren dat Marten van den Bergh “met sijn vrouw ende kinderen alhier in desen dorpen heeft geconsenteert eenige jaeren ende tot onser huijsen heeft opgaen, ende van hem niet gehoort soo lange hij hier woonagtig is geweest, dan hem wel ende eerlijck gedragen, niemant itwes vermindert oft ontdragen, als dat den selve hier alom met sijn vrouw en kinderen langst de nabueren huijsen heeft omgegaen om sijnen almoeste den cost te soecken, ende dat met eeren.”

R93, fol. 31 en 31v (23 en 25-3-1686)   De officier en schepenen van Veghel maken bekend dat Jacob Jan Thijssen een inwoner en “winckelier” in Veghel is. En dat Jacob Jan Thijssen “aen slijtinge van sijn winckelwaeren gewoon is aen te nemen tot gemeijns gerieff van onse naburen waeren van hen coopen verscheijde ponden botter van d’een, twee, d’ ander drie, vier, ofte meer ponden, welcken (..) in onse plaetse bij den nabueren gewonnen worden, de welcke hij des weeckx, namentlijck des singhsdaghs verbrengt in de stadt Eijndthoven, ofte des weecks naer Shertogenbosch, ende aldaer aen den genen hem de meeste prijs geeft, verkoopt. Tuijgende nog verder dat hij noijt eenige botter van andere plaetsen met karren ofte waegenen ontfanckt, ofte oijt bij hem selffs botter met sijnen eijgenen karren van buijten in gebragt is.”

Identieke verklaring voor Rut Jan Rutten “out borgemeester” en inwoner en “winckelier” in Veghel.

R93, fol. 33 (25-5-1686)   Schepenen van Veghel, geassisteerd door meester Anthoni Spirincx, “chirurgijn” te Veghel, zijn gewaarschuwd door Harmen Bijmans, voorster van Veghel, en door Claes Gerrits van Soest “dat Jan Claesen sijnen soon, out ontrent thien jaeren onnooselijck was verdroncken in eenen kuijl opt Vechelse broeck naer de heijde alhier. Aldaer willende baeijen, door flouigheijt is verdroncken.”

In naam van de hoogschout van Den Bosch hebben de schepenen en chirurgijn “hetselve kint ter voornoemde plaetse gevisiteert ende uyt het water opgehaelt ende het selve in arrest genomen tot naerder order, ende het selve bij de voorscreven chirurgijn al om gevisiteert, verklaerende sen selve den voornoemde overledene egeen letsel te hebben, als door het water versmoort, het welcke de doot heeft veroorsaeckt.”

Verder verklaeren wij schepenen dat den voorschreven Claes Gerrits als vader een behoeftig persoon is, “gaende daeghelijckx alhier langst onse nabeuren huijsen om almoessen.”

R93, fol. 45 (20-11-1686)

  Onderstaande verklaring werd afgelegd vanwege het Veghelse belastingoproer van 1686.

Voor schepenen van Veghel verschenen Jan Goorts, “onse mede schepen”, Gijsbert Leenders, Anna, vrouw van Aart Donckers, en Elisabeth, vrouw van Antonij Spierincx.

Ze verklaren “dat den 6 october lestleden sijnde sondag des avonts sijn geweest ten huijse van Jan van Dijck, alwaar dat mede ter herberge waeren drie ofte vier persoonen met namen Johannes van der Agter, N. Versterre en Peter Kemp, ende eenen voerman, soo als sij naderhandt hun hebben hooren noemen, sijnde andersints haer deponenten onbekent geweest welcke persoonen sij onder het drincken en consumeren van wijn veele injuriente woorden en drijgementen tot nadeel van de inwoonderen van Vechel hebben hooren uijtspreecken, onder andere seggene: “Wij willen de quaatste van Vechel nu wel eens onder onse oogen sien, waar sijn sij nu?” slaende ende stootende middelerwijl met de kolven van hare roers die sij in hare handen hadden op de vloer, stoele en bancken, ende andere woorden van provocatie meer gebruijckende.

Jan Goorts en Gijsbert Leenders voegen daar aan toe "oock gehoorte hebben dat sij seijden: “Wij hebben dickwils gehoort datter binnen den dorpe van Vechel veele schelmen en vagabonden woonen, waer sijn sij nu?” Soo als gemelte Gijsbert Leenders en Anna huijsvrouwe Aart Donckers verklaeren haer te hebben hooren seggen: “’t is wonder dat die van Vechel nu door de glaesen niet en konnen schieten, want daar pagters en krouwers sijn, daar schiet men ordinaris door de glaesen.” Gevende sij Anna Aert Donckers en meer anderen daerop antwoort: “Daer eerlijcke luijden sijn, daer en schiet men soo door de glaesen niet, sulcks is men hier in Vechel niet gewent.” 

Verklaerende daer toe niet hooren te seggen dat eenige persoonen van Vechel haer de minste redenen van offensie hebben gegeven, ofte eenige onbehoorlijcke woorden toegesproocken, veel min eenige feijtelijckheden hadden, soo lange sij daar in huijs waeren, gepleegt.”

R93, fol. 45v (30-11-1686)   Onderstaande verklaring werd afgelegd vanwege het Veghelse belastingoproer van 1686.

Simen Gielissen, Aart Donckers, oud borgemeester, en Jacob Martens, schepenen, inwoners van Veghel, gedaagd, hebben verklaard “dat den 6 october lestleden des avonts mede sijn geweest ten huijse van Jan van Dijck, alwaer mede ter herberge waren drie persoonen met hooren voerman, haer deponenten onbekent, dog die sij naderhandt hebben hooren noemen N. Versterre, Johannes van der Agter ende Peter Kemp.

Verklarende hij eerste deponent, met naemen Simen Ghielissen, gehoort te hebben dat die drie persoonen onder malkanderen seijden, hebbende roers in hare handen: “Wij willen nu de quaetste van Veghel wel eens onder onse oogen sien. Het is wonder dat sij hier nu niet door de glaesen schieten, wandt daer pagters en krouwers sijn, daer schiet men ordinaris door de glaesen,” stootende sickwils met de kolven van hare roers op de vloer ende dat oock gesien heeft dat Johan van der Agter het kruijt van de pan deede ende versch kruijt daarop liet loopen.

Ende hij tweede deponent (Aart Donckers) uijt de mont van die drie persoonen gehoort te hebben dat sij seijden: “Het is wonder dat sij nu door de glaesen niet en komen schieten, want daar pagters en krouwers sijn, daer schiet men ordinaris door de glaesen,” waerop dat hij tweede deponent repliceerde, “Daer gaet veel toe een eerlijck man door de glaesen te schieten, en waerom souden sij dat doen.”

Mitsgaders hij derden deponent, Jacob Martens, gehoort te hebben "dat die drie persoonen seijden: “Waer sijn sij nu, wij wilden nu de quaetsten wel eens onder de oogen sien,” stootende met hare roers met groote force op tegens de vloer aan. Verklaeren niet gesien ofte gehoort te hebben dat eenige ingesetenen van Vechel, soo lange sij daer in huijs waeren, eenige de minste redenen van offensie, nog met woorden, nog met wercken en hebben gegeven.”

R93, fol. 46 (30-11-1686)   Onderstaande verklaring werd afgelegd vanwege het Veghelse belastingoproer van 1686.

Jan van Dijck en Willemina sijne huijsvrouwe, gedaegt als voor, hebben verklaert dat den 6 october lestleden des naer middags ontrent half vier uuren in harer huijs sijn ter herberge gekomen drie persoonen met een voerman, haer onbekent, oock niet haer aengegeven ofte bekent gemaeckt als pachters, welcke in haer huijs hebben haere maeltijt gehouden, ende wijn, bier ende brandewijn gedroncken, en sijn aen haer logement gebleven tot des avonds tusschen half elf ende elf uure, als wanneer sij sijn vertrocken en nog gegaen, sonder goeden avont of goeden nagt te seggen, veel min naer gelag te vraegen ofte te betaelen.

Verklarende niet gesien ofte gehoort te hebben dat eenige persoonen ofte ingesetenen van Vechel gedurende de tijt dat sij daer sijn geweest, haer met woorden ofte wercken eenige redenen van offensie hebben gegeven, ofte eenige quaede of onbehoorlicke redenen toegesproocken."

 

Bouwstijlen - Thema's - Groei - Organisaties - Veldnamen - Attestaties
Afkortingen - Toelichting verenigingen - Toelichting Huizen - Toelichting Kroniek - Downloads