Geschiedenis van Zijtaart

Kroniek van het jaar 1959

BHIC toegang 7714 inv. nr. 5822: collectie De Visser; Veghelse Courant 31 december 1958.		Op zaterdag 3 januari 1959 zal ’s avonds om half 8 in het verenigingsgebouw de film worden vertoond: “Marcelino, brood en wijn.” De opbrengst van deze film is bestemd voor de missie Pater van Lith uit Keldonk. Op zaterdagmiddag om half drie zal er voor de kinderen een apart programma worden vertoond.
Herinneringen van Martien van Asseldonk.		Mijn oudste herinnering zal van zondag 4 januari 1959 dateren, want de volgende dag zou ik naar de kleuterschool mogen en dat ging vanwege het gebeuren niet door. Ik was 4 ½. Er lagen ijsschotsen in de sloot langs de dries aan de kant van Harrie Vervoort voor onze hooiberg. We sprongen om de beurt over die sloot. De slootkant was ter plekke wat verlaagd. Achter mij stond Gemma Munsters, die een jaar of 4 ouder was en me een duwtje gaf van ‘schiet eens op’. Prompt plonsde ik tussen de ijsschotsen. Ik herinner me dat ik rechtop in de sloot stond en een blauwe ‘drollenvanger’ (broek met elastieken onder aan de lange pijpen) aan had. Ons mam kwam net van de ‘rooi hennenkooi’ aanlopen. Ik werd meteen naar binnen gebracht en de bedstee in de kamer gestopt, de bedstee waar onze Jan en Mari sliepen. Ik werd op de pispot gezet en zag vuil in mijn plasje drijven, en ik dacht dat het slootwater was, dat ik weer uitpiste.
Herinneringen van Martien van Asseldonk.		Op de kleuterschool kwam ik in januari 1959 bij zuster Adeleida in de klas. Er was een speelplaats met aan beide zijden een overkapping en durvers renden bij onweer op en neer. We speelden met klei, vlochten matjes en muizentrapjes, plakten papieren vormpjes en er was houten speelgoed, zoals een stok met steeds kleiner wordende gekleurde ringen en blokkendozen. Soms mochten we 'kiezen', dat vonden we het fijnst. Toen er een zuster dood ging werd de hele klas langs de lijkkist gemarcheerd. Af en toe luidden de klokken van de kapel en trok er een begrafenisstoet naar het kloosterkerkhof en dan stond ik met andere kinderen voor het raam te kijken. In de zomer gingen we soms met de hele kleuterklas wandelen. “Niet zo stieven”, mopperde de zusters als we met onze voeten door het zand schuifelden.
Internet: Voorwerpencollectie Nederlands kloosterleven		In de collectie van de zusters Franciscaneesen van Veghel bevindt zich een in uitgegeven boek boek met patronen voor verschillende knuffelbeesten. Deze boekjes werden gebruikt tijdens de recreatie door zuster Bonagratia (Elisabeth Everdina Maria) Peters (1901-1988). Zuster Bonagratia trad in 1921 in en was werkzaam als handwerkonderwijzeres. Ze werkte achtereenvolgens in Deurne, Uden, Zijtaart, Heesch en Aalst-Waalre. Na haar loopbaan in het lager onderwijs werd ze huisnaaister en portier. Een ander soorgelijk boek is zelf gemaakt door zuster Adeleida (Henrika Francisca) Pullen (1905-1995). Zuster Adeleida trad in 1924 bij de congregatie in. Aanvankelijk deed ze huishoudelijk werk. Na de Tweede Wereldoorlog werkte ze bij de kleuterschool te Herpen. Enkele jaren later begon ze met de opleiding voor kleuterleidster, waarvoor ze in mei 1950 slaagde. Achtereenvolgens was ze werkzaam te Veghel, Helenaveen, Zijtaart, Luyksgestel, Nieuwkuyk en wederom Zijtaart. In 1970 ging ze met pensioen. Recreatie had in het klooster twee betekenissen: het mogen spreken overdag, bijvoorbeeld aan tafel. Men mocht dan overal met elkaar praten, met uitzondering van de gang, daar was altijd silentie (kloosterlijk stilzwijgen); en het ontspannen samenzijn van 's middags 13.00u tot 14.00u en 's avonds van 19.30u tot 20.30u. Onder deze laatste vorm vielen ook de 'nuffel-middagen' van de congregatie. Onder 'nuffelen' verstond men het maken van allerlei kleine voorwerpen, zoals hondjes, paardjes op wielen, ballen en poppenkleertjes. Deze voorwerpen werden door de overste aan kinderen gegeven als die met de familie op bezoek kwamen. Er werden per jaar enkele middagen voor uitgetrokken. De zusters zaten dan bij elkaar buiten op de waranda of binnen, afhankelijk van het jaargetijde en het weer, en kregen thee en een versnapering.
Doc. GAvB.		14 januari 1959: boerengezinsdag in Zijtaart.
http://www. meertens. knaw.nl/ bedevaart/ bol/plaats/227		Op een volkskundevragenlijst uit 1959 werd door een van de Zijtaartse onderwijzers ingevuld, dat men vroeger vanuit deze streek naar het Esdonks kapelletje ter bedevaart trok om verlost te worden van tandpijn.
Veghelse Courant, 7 februari 1959.		'Voorzitter Piet van Zutphen opende zaterdagavond de jaarvergadering van fanfare St. Cecilia. Secretaris-penningmeester Gerard van de Ven gaf een financieel verslag. Er waren veel uitgaven geweest voor concours en voor reparatie instrumenten. Die moeten eigenlijk vernieuwd worden. Nieuwe instrumenten zouden ongeveer f 10.000 kosten. Er werd besloten een contributie in te stellen.'
Brabants Dagblad, 24 februari 1959.		'De NCB te Zijtaart hield afgelopen weekeinde in het verenigingsgebouw haar algemene jaarvergadering. De opkomst was groot. Voorzitter Gerard van Boxmeer had de leiding. Secretaris Van Zutven zei dat de graaninzamelingsactie een ongekend groot succes was geworden. De opbrengst is voor het sociale fonds van de NCB en het TBC fonds. De voorzitter zei dat het de bedoeling is om samen met de leden van de boerinnenbond een reis te gaan maken. Hij wees tevens op de mogelijkheid om met groepen van 15 man een kijkje te nemen in de verbouwde Veghelse zuivelfabriek. Hij brak een lans voor de KVP in verband met de aanstaande verkiezingen. Contributie kan afgedragen worden op vrijdag 27 februari tot 's middags 12 uur in café Versteegde en 's middags tot 5 uur in café Van de Sanden op Zondveld. H. van Boxmeer deelde namens de varkensfokvereniging mee dat er 1 beer op Zondveld geplaatst zal worden en 3 beren te Zijtaart. Deskundige Jos Zeegers besprak de melkprijs, de varkensmesterij, landbouwschap, garantie prijs granen, enz. Het ging over de tuinbouw in verband met de Euromarkt en het opruimen van kleine landbouwbedrijven. De heer C. van de Ven meende ook dat de NCB medewerking had toegezegd om een afdeling van de Katholieke Arbeiders Bond (KAB) in Zijtaart op te richten. De voorzitter meende dat dit buiten de competentie van de NCB lag en dat de ongeveer 100 arbeiders dit zelf op moeten knappen.'
Veghelse Courant, 14 maart 1959.		'Woensdagmorgen (11 maart) bij het spelen kwam het zoontje van de heer Adriaan van de Tillart zo ongelukkig te vallen, dat hij een been brak. Dokter Esser verleende de eerste hulp en liet hem naar het ziekenhuis vervoeren ter verdere behandeling. Dit is bij de betrokken jongen reeds de derde keer dat hij een arm of been brak.'
Verteld door Francie van den Elsen (Oss) op 18 april 2007.		Vóór de uitvoering van een toneelstuk was er een generale repetitie, een opvoering voor de schoolgaande jeugd. Francie van den Elsen vertelde: “Over de stoelen lagen van die ruwe houten planken van Van Boxmeer. Die schuurden aan onze benen. Achter in het verenigingsgebouw zat een non, die riep heel hard over ons heen: “Harder, Henst!!””
Veghelse Courant, 14 maart 1959; collectie familie Van den Elsen (Oss).		'Toen de voorzitter van het Oranje Comité na afloop van ‘Het Recht moet zijn loop hebben’ namens Zijtaart zijn dank uitsprak aan regisseur van den Elsen en zei: “De beste wijn hebt ge tot het laatst bewaard,” werd hierdoor meteen de opvoering gekwalificeerd. Deze jonge toneelvereniging gaf hier een van haar beste toneelspelen. Zowel wat spel als inhoud betreft blijkt hieruit de goede visie van de regisseur en het is des te meer spijtig dat hij thans Zijtaart gaat verlaten. Het toneel gaf een frisse aanblik en het verschijnen van de bekende spelers gaf al direct een rustig gevoel. Er werd werkelijk gespeeld vanaf het begin. Anny Timmers en Betsy van Nunen speelden al direct zoals men gewoon is van haar en Harry Versteegden blijkt ondertussen een zeer goede kracht geworden te zijn. Riek Henst had weer haar rol die zij zeer intens beleefde. Iets wat in dit spel meer gevraagd werd dan in de andere stukken die wij ooit van deze vereniging gezien hebben. We mogen dit dan ook als een grote vooruitgang beschouwen. Harry van Nunen kan misschien beweren dat dit zijn rol niet was, eens zijn we het hierin niet. De eerste avond had hij zich te weinig geconcentreerd, waardoor storende hiaten ontstonden. De volgende avond was stukken beter, wat als bewijs geacht moet worden dat zijn mening fout was. Martien van de Ven en Truus Vissers was een goed paar. Hoog en voornaam spel zouden we kunnen zeggen. Een moeilijke rol tot tevredenheid gespeeld. Een winstpunt was dat men nu niet bepaald bang behoeft te zijn voor voorname rollen. Truus blijkt een goede aanwinst. Een werkelijke openbaring voor ons was Jo van de Biggelaar, vrij en vlot en vooral in het eerste bedrijf voortreffelijk. Weer een bewijs dat ‘Kunst en Ontspanning’ nog meer op zoek kan gaan. In het tweede bedrijf kregen we nog meer spel. De innerlijke strijd in het leven van de mens, iets wat moeilijk uit te beelden is door jonge amateurs, werd door diverse beleefd gespeeld. Vooral Mevrouw Wedekind en Thea mogen wel apart genoemd worden, terwijl Herbert zich hierbij goed aanpaste. De climax lag begrijpelijk in het laatste bedrijf toen het opgejaagde hert tot innerlijke rust kwam, zelfs na de hautaine houding van Alfred en Ellen en de realistisch uitgebeelde hardheid van Pretorius. Adriaans speelde hier zoals we hen nog nooit gezien hebben. Zijn plankenkoorts schijnt voorbij. Hij gaf een vlotte weergave van een moeilijke innerlijke strijd. Kunst en Ontspanning kan zeer tevreden zijn, evenals Zijtaart dat er op kan rekenen met dit gezelschap nog menige avond van ontspanning tegemoet te kunnen zien. Jammer is echter dat regisseur van den Elsen, die het toneel, dat werkelijk in de kinderschoenen stond en het thans tot een aangenaam kijkspel gemaakt heeft, Zijtaart gaat verlaten. Een hartelijk dank namens toneelminnend Zijtaart was dan zeker op zijn plaats. Voor deze opvoering bracht de Fanfare ‘St. Cecilia’ vijf nummers ten gehore. Steeds meer vallen ook deze in de smaak en terecht mocht de voorzitter dan ook rector Mutsaerts hartelijk danken dat hij bereid was geweest de plaats van de directeur Van de Heijden over te nemen. En dit met success.
Veghelse Courant, 14 maart 1959.		'Jong Nederland. Leidsters en leiders uit de districten Maaskant-Oss en Veghel zullen zondag aanstaande (15 maart) hun maandelijkse bijeenkomst houden in Langenboom. Deze bijeenkomst zal staan in het teken van de sport. Leiders die onlangs een kastie-cursus hebben gevolgd, zullen hier trachten de juiste spelregels van deze bij uitstek voor onze jeugd geschikte sport aan hun collega’s door te geven, zodat op deze manier al de jongens uit de districten ervan kunnen profiteren.'
Veghelse Courant, 14 maart 1959.		Woensdagmorgen bij het spelen kwam het zoontje van de heer Adriaan van de Tillaart zo ongelukkig te vallen, dat hij een been brak. Dr. Esser verleende de eerste hulp en liet hem naar het ziekenhuis vervoeren ter verdere behandleing. Dit is bij de betrokken jongen al de derde keer dat hij een arm of been brak.
Veghelse Courant, 14 maart 1959.		'Dinsdag 17 maart om 7 uur zal in het verenigingsgebouw voor de leden van de boerinnenbond een lezing worden gehouden in het zelf verven en behangen door mejuffrouw Derks, lerares aan de huishoudschool te St. Oedenrode.'
De Paladijn, maart 1959; de anekdote van 'Irene' werd verteld door Jan van de Ven op 24 oktober 2006.		'U weet misschien niet eens waar het dorp Zijtaart ligt? Dat is niet zo erg. Wij weten het wel! Zodoende weten wij ook dat in deze kleine gemeenschap van 1.200 inwoners de gedachte: bescherm de bevolking in tijden van nood, zéér levend is en dat er grote kameraadschap en zeer hoog ontwikkeld sociaal gevoel valt te constateren. Dat bleek ondermeer uit het feit dat in dit kleine dorp een volkomen parate BB-formatie te vinden is, een kernploeg maar ook een keurgroep tevens van de 'beschermers der bevolking' die het deze zomer gepresteerd hebben om volkomen onverwacht de groepvaardigheidsproef met groot succes af te leggen, ondanks een moeilijke probleemstelling. De suggestie waarvoor de ploeg gesteld werd, was namelijk dat het zusterklooster door oorlogsgeweld was getroffen en dat met name de tot het kloostercomplex behorende grote boerderij was geraakt en als een fakkel stond te branden met binnen de blakerende muren enkele inwoners die reddeloos verloren schenen. De ploeg klaarde het! Nog tijdens het blussingswerk werden de vijf 'zwaar gewonden' uit de rokende puinen naar veiliger omgeving gebracht en medisch behandeld. De redders waren erin geslaagd met de brancards tot de bovenverdieping van de grote boerderij vooruit te dringen en de 'slachtoffers' te redden. Het was een spectaculaire show, als men het zo wil zien, maar een bar kritische jury nam het hoog op en lette op van alles en nog wat. In café van de Bigggelaar hoorde de noodwachters dat de beproeving met de beste resultaten was beloond. Trots mocht burgemeester J.P. Schreven zijn dat in een verre uithoek van zijn industriegebied en nog wel in het oud-agrarisch centrum de BB-gedachte zo sterk is doorgedrongen dat er het eerste groepvaardigheidsdiploma binnen de gemeente kon worden uitgerekt, niet in het stadscentrum, maar juist in dat afgelegen randgebied!' De oefening van de BB werd geleid door Driek Opheij. Die commandeerde:"As dadelijk Irene begint te loeien, moete plat gaan ligge..!" Hij zei Irene, in plaats van sirene. En de stemming steeg.
Verteld door Tjeu Dortmans en Wim Vissers op 18 juni 2022		Tjeu Dortmans, Wim Vissers en kornuiten konden vanaf het huis van Jan Dortmans (de vader van Tjeu) door een klein raampje onder het podium van het verenigingsgebouw komen. Dat was hun clubhuis. Hun club heette "De Zwarte Hand". Als er iemand in het dorp iets deed wat hen niet aanstond, bijvoorbeeld konijnen stropen, dan kreeg die een gehemzinnige brief in de bus met een waarschuwing van "De Zwarte Hand". Ze waren toen een jaar of 12 tot 15.
'Zijtaart', 41; Doc. GAvB.		Geëmigreerd op 14 april 1959: Theodorus van Sleeuwen en gezin (4 kinderen) naar Amerika en teruggekeerd in 1969.
BHIC, toegang 185, inv. nr. 515, C.A.V. Zijtaart.		Hannes van Zutphen (nu Krijtenburg 5) verhuurde op 17 april 1959 verhuurde op 17 april 1959 voor 1200 gulden voor één jaar een aanhangwagen met een draagvermogen van 7 ½ ton. Hannes had de aanhangwagen in 1956 zelf gebouwd en blijft verantwoordelijk voor het onderhoud van de aanhangwagen. Graard van Boxmeer was toen voorzitter en Hendrik Rietbergen, secretaris van de C.A.V.
Kasboekjes van de rijvereniging in bezit van Cor Coppens.		In 1959 ging de rijvereniging op concours naar o.a.: Wanrooi, Uden en Dinther. In 1959 organiseerde de rijvereniging twee keer een danstent op Zijtaart, op 18 mei en 25 oktober. De eerste keer bracht het f 75 op, de tweede keer f 300.
Veghelse Courant, 14 maart 1959.		'Met ingang van 1 mei aanstaande is aan de R.K. Kongensschool te Oss benoemd de heer Piet van den Elsen, thans onderwijzer aan de St. Jacobusschool alhier. De heer van den Elsen, die gedurende een zevental jaren op voortreffelijke wijze diende, gaat hierdoor onze parochie verlaten. Alhoewel wij de heer van den Elsen gaarne deze promotie gunnen zal iedereen het ten zeerste betreuren dat ook deze ervaren leerkracht gaat vertrekken. Behalve zijn verdiensten voor het onderwijs mogen wij ook zeker niet vergeten het stuwende werk als regisseur van de gemengde toneelvereniging en als bibliothecaris van de parochiële uitleenbibliotheek. Ook het sekretariaat van het Oranje-Comité was bij hem in zeer goede handen. Onze beste wensen vergezellen hem bij zijn vertrek.'
Herinneringen van Graard van Eert verteld op 23 februari 2007.		In 1959 stopte Graard van Eerd met de romkaar. "Graard Versteegen zat toen op een kraan bij de CHV. De nieuwe bedrijsleider kwam langs voor werkvolk. Ik moest toen gekeurd worden door dokter Kersemakers. Harry van de Linden ook. Harry is toen afgkeurd." Graard ging bij de Boerenbond werken.
Inv. nr. 1106, notulen van de gemeenteraad, 12 mei 1959.		Graard van Boxmeer heeft moeilijkheden geconstateerd als gevolg van het plaatsen van een bord bij de Hoge Brug, komende uit de richting van Zijtaart, dat aangeeft, dat het verkeer op de weg Veghel-St. Oedenrode voorrang heeft. De oprit naar de verkeersweg helt, en het stoppen op deze helling vanwege te verlenen voorrang geeft moeilijkheden, speciaal voor een met paard bespannen wagen. Is daaraan iets te doen? De burgemeester zal er naar kijken.
Veghelse Courant, 6 juni 1959.		'Op 23 en 24 mei 1959 organiseerde Jong Nederland Zijtaart een weekeind voor vendelleiders uit de districten Maaskant, Oss en Veghel. Niet minder dan 38 vendelleiders uit de plaatsen Beers, Wanroy, Zeeland, Odiliapeel, Eerde, Erp en Zijtaart woonden dit gebeuren bij. Op zaterdagmiddag half 5 was de opening in de Zijtaartse bossen. Het zaterdagprogramma was afgestemd op het buitenleven en werd 's avonds met een zeer gezellige bonte ring besloten. Na een H. Mis op zondagmorgen in de kapel van de zusters vierde de sport hoogtij: kastie, tikrugby, slagbal enz. wisselden elkaar in sneltempo af. Het middageten, keurig verzorgd door de leidsters van Jong Nederland uit Langenboom en Wanroy, liet zich hierna goed smaken. Een groot buitenspel in de bossen besloot het middagprogramma. Om drie uur werden de tenten weeer opgebroken en om half 4 vertrokken de vendelleiders in beste stemming weer huiswaarts.'
Afbeelding: collectie Mari Brugmans		Bericht over de maalopslag in rogge en graan van J. van Zutphen bij het pakhuis op 29 mei 1959.
Afbeelding: collectie Mari Brugmans		Een donateurskaart van de rijvereniging.
Foto's: collectie Marietje van Zutphen		Uitstapje naar de Kienehoef. Middelste foto, achteraan: Martien en Cor van Zutphen en rechts Marietje van Zutphen.
Doc. GAvB; gesprek met Jaantje Schepers - van Nunen op 9 juni 2008.		Op 3 juni 1959 brandde de boerderij van de kinderen van Nunen af, waar Johan Schepers sinds kort woonde. Ik ben in 1950 met Johan Schepers getrouwd. Daarna hebben we 9 jaar op de Kempkes gewoond. In 1959 gingen we op ons oud huis op Soffelt wonen. We waren een varkensschop aan het bouwen en al na een maand brandden we af. De oudste kinderen waren op schuur schooltje aan het spelen en ze hadden met luciferren gespeeld. We waren wel verzekerd, maar de polis was nog niet binnen. Bert Oppers zei toen: “Ge zalt geen uitkering krijgen als ge de polis nog niet hebt.” Maar Toon van Zutphen, de bureauhouder, zei: “Vanaf het moment dat ik het erf afrijd bende verzekerd!” dat was een hele opluchting. Na de brand hadden we niks meer. Ons Bets was in 1959 getrouwd met Jan van Zutphen en had geen kinderen en die nam onze Hans, Henk en Ad mee. Ik ging met onze Jos, Tien en Maria bij Bert van Doorn Wonen. Na twee weken kwam onze Hans ook, die wilde bij moeders zijn.
Inv. nr. 1106, notulen van de gemeenteraad, 9 juni 1959.		Voorstel van B&W tot het in huurkoop verstrekken van muziekinstrumenten aan Fanfare ‘St. Cecilia’ te Zijtaart. Graard van Boxmeer bedankt namens de fanfare het gemeentebestuur voor de steun die het wil verlenen. De burgemeester hoopt ook dat de fanfare van de nieuwe instrumenten een nuttig gebruik zal maken. Door zelf een gedeelte van de benodigde gelden bijeen te brengen, heeft de Zijtaartse bevolking aangetoond, dat de fanfare een onmisbaar element in hun samenleving betekent. De raad keurt het vooratel goed.
Inv. nr. 1106, notulen van de gemeenteraad, 9 juni 1959.		Raadslid Van Zutven: Kan het college van B&W nadere inlichtingen verstrekken omtrent de uitbreiding van het waterleidingnet te Eerde en Zijtaart? De burgemeester belooft deze vraag in volgende raadsvergadering te beantwoorden.
Foto's: colelctie Oda Timmers.		In juni 1959 vierde het KMG de thuiskomst van Riet Rietbergen. Riet werd stewardess.
Doto en diploma: Martien van Asseldonk		Op 24 juni 1959 kregen de jongens van de zesde klas van de lagere school hun verkeersdiploma. Voor de namen zie de fotogalerij 1951-1960.
Brabants Dagblad, 3 juli 1959.		'Zijtaart heeft op woensdag 2 juli het nieuwe gebouw van de Boerenleenbank in gebruik genomen. Het is een riant gebouw in het centrum van deze kleine gemeenschap. De honneurs werden waargenomen door waarnemend voorzitter, de heer Jan van de Tillaart. Op woensdagmorgen om 9 uur was er een H. Mis, waarna de pastoor van Zijtaart het gebouw inzegende. Velen voerden het woord. Aannemer Van Boxmeer had een goed gebouw neergezet. In café Van de Biggelaar werd aan een welvoorziene koffietafel deelgenomen. Van 4 tot 5 uur was er een druk bezochtte receptie. Om 7 uur was er een algemene ledenvergadering en tevens feestvergadering. De heer J. van de Hurk werd met nagenoeg alle stemmen herkozen als lid van de raad van bestuur, terwijl in plaats van het aftredende lid Antoon van Sleeuwen nu Gerard van de Ven werd gekozen. Hij haalde 102 van de 130 stemmen. Ten slotte vond er een filmvertoning plaats en ontbraken de tractaties niet.'
De groepsfoto is van Jan en Jo Timmers - van de Hurk; de foto met de haan van Albert van Zutphen; de foto uit de klas is van Theo van den Elsen.		De vijftigste verjaardag van meester Frans van Eerd werd gevierd in juli 1959. De haan op de tweede foto was een cadeau van de kinderen van Piet van Zutphen.
Verteld door Theo van Rijbroek op 2-1-2011		“In 1959 din ik m’n plechtige communie en toen ben ik van school af gegoan.” Toen ben ik thouws mee gaan werken. Ik waar 14 en moest alleen mi ’n perd op Jekschot ons laand gon ploege. Melken met de hand heb ik nooit veel gedaan. Ons Bets wel, die waar doar heel goed in.”
Foto: collectie Jan van den Oever.		In 1959 verhuisde Jan van den Oever van Veghel naar Zijtaart, naar het huis met huidig adres Krijtenburg 4A. De jongen rechts op de foto lijkt een zoon van buurman Christ van Eert.
Veghelse Courant, 18 juli 1959 'Zijtaart', 134.		'Zaterdagavond 12 juli was fanfare St. Cecilia present op het festival te Middelbeers. De harmonie deed dit tevens uit erkentelijkheid voor de voorzitter van de harmonie te Middelbeers Thomas Rooijakkers, die 18 jaar bij het onderwijs in Zijtaart is geweest en bestuurslid van Zijtaartse fanfare is geweest. De fanfare voerde onder andere haar concoursnummers uit. Het concours zal over 5 weken worden gehouden. Men bracht nog een serenade aan het gezin Rooijakkers en ook bij de pastorie werd even halt gehouden. Intussen had men ook kennis gemaakt met de vrouwelijke burgemeester. Het was een echt gemoedelijk dorpsfeest.'
Feestgids 25-jarig bestaan Jong Nederland, 1970; foto's: collectie Evert Bosch en Jong Nederland.		In 1959 gingen de leden van Jong Nederland op bivak bij de familie Van de Elzen, Reigenweg 5, Odiliapeel.
Foto's: collectie Oda Timmers.		Het KMG ging op kamp in Gerwen.
Het document bevindt zich in het archief van Jong nederland Zijtaart en werd toegestuurd door Willem Timmers.		Op 22 en 23 augustus 1959 nam het vendel ´De Reigers´ van de senioren van het Sint-Lambertusgilde (Jong Nederland) Zijtaart deel aan het nationaal toernooi in Oisterwijk. Het vendel won een eervolle tweede prijs.
Verteld door Theo van den Elsen op 13 april 2007.		De jongens noemden meester Piet van den Elsen altijd gewoon ‘mister’. Op een keer had Meester van den Elsen bezoek en hij had gebak besteld. Een jongen kwam met het gebak aangefietst en vroeg bij Munsters waar Van den Elsen woonde. Meester van den Elsen ging naar buiten en wenkte hem. “Ge moet hier zijn.” “O, verrekt mister, heite gij Van den Elsen?” zei de knul.
Veghelse Courant, 1 augustus 1959; rabants Dagblad, 31 maart 1961.		De Veghelse gemeentesecretaris S. de Visser drong er op aan om in Zijtaart een stichting op te richten ter behartiging van de verschillende Zijtaartse belangen. Dit kwam voort uit het gebrek aan leerkrachten bij de jongensschool. Wegens het ontbreken van een deugdelijke woning vertrokken onderwijzers naar elders en het is zeer moeilijk nieuwe leerkrachten te krijgen. Een van de doelstellingen van de nieuwe stichting is om één of meer woningen te bouwen voor onderwijzend personeel. Hogere instanties zegden alle mogelijke medewerking toe. Op 1 augustus 1959 werd in de krant geschreven: 'Door onverklaarbare oorzaak is dit plan op de lange baan geschoven en nog steeds niet uitgevoerd. Alhoewel de toestand van het onderwijzend personeel nu gunstig is, zal niemand garanderen dat dit zo blijft. Laten wij hopen dat de goede bedoelingen nu spoedig werkelijkheid worden.'
Peter Vink, 'Zwerftocht door de Peel. Ik was op het Gerecht', Helmondse Courant, Zaterdag 1 augustus 1959; foto: collectie Harrie Vervoort.		'(..) van het Gerecht rijden wij gezwind naar het kleine gehucht Zondveld en als we eenmaal dáár zijn, is het nog maar tien minuten tot aan Zijtaart. Dan is het alsof we de tijd in Brabant vijftig jaar hebben teruggezet. Over de hobbel-de-hobbels van hoekige en kleine klinkers rijden wij langzaam door het kleine dorp van hofsteden en oude huizen. Hier vinden wij nog de dorpssmid, zoals wij die ons voor ogen haalden in geliefde jeugdboeken. Er is de eerbiedwaardige uitspanning tegenover de kerk. Een vergrijsde herberg met een gezellig-ouderwetse opstand over de tapkast. Onder één dak gaan winkel en herberg samen. Links klingelt de bel voor grutterswaren en suikerwerk. Rechts stapt ge in de donkere ruimte van de gelagzaal, met de bekers van de rijvereniging en de kaarten van de stamgasten. Tegenover de kerk kijkt ge links en rechts van de huizen in het groene en boomrijke land van de Meyerij. (..) De oude zuster wist niet eens hoe zij met de auto in Zijtaart kon komen. In Veghel stapte zij uit de bus van de B.B.A. Toen was daar eerst een hartelijk onthaal door bekende zusters en enkele uren later stond een auto gereed die haar [naar] het rusthuis zou brengen. Vlak over de brug naar Oedenrode zwenkte de bestuurder naar links. Even loopt de weg pal naast het kanaal en dan is daar opeens het grote, witte bord als een handwijzer: 'Zijtaart'. Hier zal zij haar verdere leven slijten. (..) Wij stellen U voor om eerst eens aan te gaan bij de oude Piet Brugmans, die nu 73 jaar is. Piet Brugmans was niet thuis. Hij had zijn fiets gepakt om naar de brand te gaan kijken. De rookwolken hadden wij al van ver gezien. Het leek op een afstand alsof de boeren het onkruid in een berm hadden aangestoken. Mensen fietsten bedaard langs de witte rook en er scheen in het geheel geen reden om alarm te slaan. Maar tussen Zondveld en Zijtaart kwamen wij twee Veghelse brandweerwagens tegen en het was verwonderlijk om te zien hoe snel 't volk op komt dagen als er een brand gemeld is. Met auto's, bromfietsen en rijwielen wordt de achtervolging van de twee rode wagens ingezet. Er is politie met motor en zijspan en alles wijst op een fikse, uitslaande brand. Gelukkig blijft de schade beperkt tot een partij rogge en het volk is even snel verdwenen als het gekomen is. Het gerucht wil dat een straaljager de schuld is van het vuur. (..) Gelukkig laat Piet Brugmans niet lang op zich wachten. En met zijn vrouw zitten wij weldra in de koele ruimte van een geblindeerde kamer. De ongekende hitte van deze zomer wordt geweerd. Boeren hebben graag zon, maar deze warmte en deze droogte zijn zelfs de boeren te bar. Suikerbieten en aardappelen mislukken geheel of gedeeltelijk. Reeds nu zijn de zorgen groot voor het veevoer gedurende de winter. Sloten en beken zijn verdroogd tot loopgraven zonder soldaten. Snel lopen de prijzen op van fruit en groente. De grote boeren die over een eigen sproeiïnrichting beschikken zijn nog het beste af. Maar de kleine man met een paar buunder grond betaalt het gelag voor zo'n dorstige zomer (..).'
Herinnering van Jo Versantvoort - Schevers d.d. 23 januari 2007.		Piet Brugmans (bijgenaamd Piet Peere) woonde binnen de grenzen van de parochie Keldonk, maar zijn kinderen gingen in Zijtaart naar School. Een van die kinderen was Marietje, welke in haar babytijd ernstig ziek was. De vrouw van Piet riep de Heilige Maagd Maria aan en beloofde, als haar kind beter zou worden, dat ze dan zeven jaar in het blauw zou lopen. Dit heeft ze ook gedaan. Deze vrouw is later hertrouwd met een Van Loon.
Doc. GAvB.		Op 6 augustus 1959 bezochten 115 Zijtaartse kinderen en 47 volwassenen De Efteling en een dierentuin in Tilburg.
Brabants Dagblad, 18 en 19 augustus 1959; Veghelse Courant, 22 augustus 1959.		'Fanfare St. Cecilia heeft zondag op het muziekconcours in Zieuwent in Gelderland een eerste prijs gehaald met promotie. Telefonisch werd Zijtaart van het grote nieuws in kennis gesteld en iedereen in Zijtaart wachtte om het corps een grootse ontvangst te bereiden. De vlaggen wapperden feestelijk van de huizen. Toen de fanfareleden arriveerden hief een kleine menigte een luid gejuich aan, waarna de trotse fanfaristen een serenade brachten bij café Versteegden aan beschermheer Esser en dirigent Van der Heijden. Daarbij zwaaide de plaatsvervangend directeur, rector Mutsaerts uit Eerde, de dirigeerstok. Het was wel improvisatie, maar dan van het zuiverste soort. Voorzitter Van de Rijt prees Van der Heijden die er in geslaagd was de fanfare die 56 haar in de vierde klasse was 'vastgeroest' op te trekken naar de tweede klasse. Er werd nog een serenade gebracht bij de pastoor. Toen werd er op de gezondheid van het corps gedronken en de goede stemming was spoedig bereikt, zodat het een waar feest werd.'
BHIC toegang 7714 inv. nr. 5822: collectie De Visser; Veghelse Courant 26 september 1959; Brabants Dagblad, 21 september 1959, Oost Brabant, 21 september; foto's: collecties Jan Munsters, Antoon Vissers en Mari Brugmans.		‘Begunstigd door het mooie zomerse weer vierde Zijtaart op zondag 20 september de plechtige Eerste H. Mis van pater J. Munsters. Bij het Ouderlijk huis en ook bij de ingang van de kerk was door het buurtcomité voor een passende versiering gezorgd, terwijl de vele wapperende vlaggen ’t dorp ’n feestelijk aanzien gaven. In een feestelijke optocht werd de neomist met zijn familie naar de parochiekerk gebracht, waar om 10 uur de H. Mis werd opgedragen. De fanfare St. Cecilia en de verschillende jeugdorganisatie’s verleenden in de stoet hun medewerking, terwijl vele bruidjes de stoet een feestelijk aanzien gaven. De kerk was tot in de uiterste hoeken gevuld met gelovigen. Het koor zong onder leiding van rector Mutsaers uit Eerde. Bij het H. Misoffer werd de neomist geassisteerd door pater De Visser, priester van het H. Hart, eveneens een neef van de neomist. De feestpredikatie werd gehouden door Pater Julius de Visser, overste van het Damianenklooster te Nuland en heeroom van de neomist. Na de kerkelijke plechtigheid werd weer dezelfde stoet geformeerd en werd de neomist en zijn familie teruggebracht naar de ouderlijke woning waar de huldiging plaats had. Namens de gehele buurt sprak de heer Sebastianus Vervoort zijn gelukwensen uit en bood de neomist een aantal studieboeken aan. ’s Middags werd een drukbezochte receptie gehouden en kwamen zeer velen, waaronder burgemeester Schreven en de de beide wethouders P. Dobbelsteen en R. van Gulick, pater Overste van de paters Damianen der H.H. Harten uit St. Oedenrode hun gelukwensen aanbieden. Om 4 uur ’s middags celebreerde de neomist een plechtig Lof. Na het plechtige Lof brachten harmonie Cecilia en het gemengd koor een serenade. De heer Van de Rijt sprak namens het corps. Pater Munsters dankte hierna in treffende bewoordingen allen die hadden meegewerkt om deze dag voor hem tot een onvergetelijke te maken, en gaf tot slot aan de aanwezigen zijn priesterlijke zegen. De eerwaarde heer Munsters is de vijfde Zijtaartse neomist.’ Jan trad in de paters van de H.H. Harten en was pastoor in onder andere Etten Leur.
Veghelse Courant, 5 september 1959; Brabants Dagblad, 8 september 1959; Brabants Dagblad, 11 september 1959.		'De gehele bevolking maakte zich op om donderdag het zilveren feest te vieren van het hoofd van de lagere school, Frans J.M. van Eerd, een zeer geziene en sympathieke figuur, die in al die jaren bergen werk heeft verzet. Tallozen die nu getrouwd zijn, hebben hun eerste onderwijs ontvangen van deze 'bovenmister'. De dag begon met een H. Mis gezongen door de schoolkinderen. Na de H. Mis stond er voor de kinderen een Brabantse koffietafel klaar in het verenigingsgebouw en was de familie Van Eerd te gast op de pastorie. Om half elf werd de jubilaris door de kinderen gehuldigd. Tussen zang en leuke voordrachtjes door voerden verschillende aanwezigen het woord, zoals oud-onderwijzer Piet Raaijmakers, de jongste onderwijzer Brons en pater Arnoldus Vervoort, Kruisheer in de missie te Bondo, oud-leerling van Van Eerd en de eerste leerling die priester gewijd werd. De heer Gerard van Boxmeer sprak namens de leerlingen en pastoor de Bult namens het schoolbestuur. Deze laatste bood de jubilaris een cadeau aan, bijeengebracht door de hele Zijtaartse gemeenschap. De receptie werd druk bezocht, onder andere door deken Teulings, kapelaan Pirenne en zuster Henriëtte, hoofd van de meisjesschool. Het grote feest voor de kinderen zal bestaan uit een goochelvoorstelling om 3 uur in het verenigingsgebouw, die gegeven zal worden door Professor Vennilius. Om 7 uur bracht de fanfare een serenade bij café J. van de Biggelaar, waar om half acht een gezellige avond zal worden gegeven, waar iedereen welkom zal zijn, behalve de kinderen. Deze avond zal verzorgd worden door leden van de zangclub, jongensgilde, sportclub, meisjesgilde en reidansclub.'
Krantebericht, 15 september 1959.		'De droogte van de laatste maanden heeft ook de agrarische bevolking van Zijtaart wel zeer getroffen, zodat men zou kunnen spreken van een noodtoestand. Wanneer men het vee ziet lopen in de uitgedroogde en verdorde wei en nu ook het knolgroen nog dreigt te mislukken, wordt de toestand voor de wintermaanden zeer précair voor het vee. Men maakt zich zorgen om de voedslpositie voor de veestapel, aangezien de opbrengst van haver, aardappelen, suikerbieten en mangels zo slecht is dat de oudste landbouwer in Zijtaart zich geen dergelijke slechte oogst kan heugen. Het enige lichtpuntje is de hooi-oogst, die tamelijk goed was dit jaar. Voor degenen die niet zijn aangesloten op de waterleiding is ook de watervoorziening voor mens en dier een groot probleem geworden.'
Doc. GAvB.		In de zomer van 1959 werden 25 huizen op de Biezen en Krijtenburg aangesloten op de waterleiding.
Mededeling van Graard van Eert op 27 februari 2007.		Graard van Eert vertelde dat de regering voor de boeren koppen van suikerbieten langs de weg stortte, zodat de koeien iets te eten hadden. "er zat geen blad meer aan een heg," aldus Graard, zo droog was het in de zomer van 1959. In dat jaar werd net de waterleiding aangelegd. Hij lag al tot Jan van de Linden. Aan het einde van de waterleiding stond een handpomp en de boeren hadden een sleutel om de waterleiding open te draaien. De boeren gingen daar water halen voor het vee. Graard: "Drika Langens was met een teil waswater was wezen halen. Ons Antonet was in de teil gevallen en bijna verdronken. De dokter heeft ze weer tot leven weten te krijgen."
Krantebericht, 15 september 1959.		'Zondag herdacht de Zijtaartse bevolking de slachtoffers van de laatste Wereldoorlog. Na de Hoogmis trok een stoet, bestaande uit de pastoor, het Oranjecomité, een tiental oudstrijders, jeugdverenigingen, fanfare, jongens en meisjes met bloemen en zeer veel parochianen naar de graven der gesneuvelden. In diepe stilte verrichtte de pastoor de gebeden voor de gesneuvelden. Het kerkelijk zangkoor, de zangclub onder leiding van rector Mutsaerts en de fanfare eerden door zang en muziek hen die voor onze vrijheid vielen. Door de jongens en meisjes werden de graven bedolven onder de bloemen, terwijl de jeugdverenigingen een krans legden. Ook de oudstrijders legden op ieder graf een boeket bloemen, waarna Van Liempt uit Gemert en de heer Van de Rijt het woord voerden. Om drie uur trok een gezelschap van oudstrijders nogmaals naar het kerkhof en vandaar naar de gedenksteen aan de Zuid-Willemsvaart, waar hun kameraden zijn gevallen. Hier sprak de heer Van Dijk uit Helmond enige ontroerende woorden en hij hoopte, dat iedere oudstrijder dit mooie gebruik in stand zou houden.'
Krantebericht, 15 september 1959.		'Zaterdag vond in Zijtaart een ernstig ongeval plaats. Terwijl de kinderen van landbouwer P. van Boxmeer aan het spelen waren, stak een van de kinderen de ander met een stok in het oog. IJlings werd het slachtoffer naar de dokter gebracht, die het kind doorstuurde naar Den Bosch. Men twijfelt er aan of het oog behouden zal kunnen worden.'
BHIC toegang 7714 inv. nr. 5822: collectie De Visser; Veghelse Courant 26 september 1959.		Op donderdag 1 oktober zal weer de eerste oefenavond van de B.B. plaats vinden. Bij de brandweer, opruiming en redding is voor flinke jongelui die iets voor de gemeenschap over willen hebben nog plaats over. Jongemannen van Zijtaart komt bij de BB. De uren daaraan besteed geven immers weer dat men verantwoordelijkheid wil dragen in het uur van het gevaar en zich daarop wil voorbereiden als er nog tijd is.
Inv. nr. 1106, notulen van de gemeenteraad, 17 maart en 20 oktober 1959.		Graard van Boxmeer vraagt in de gemeenteraad nog een mondelinge vraag te mogen stellen. De burgmeester kan dat verzoek niet inwilligen, want de rondvraag is afgeschaft. Hij kan aanstonds in de besloten zitting vragen stellen. De laatste mondelinge rondvraag dateert van de raadsvergadering van 17 maart 1959. Daarna konden raadsleden vooraf schriftelijke vragen indienen, zodat de burgemeester tijd heeft een antwoord voor te bereiden, eventueel na overleg met de betrokken diensten.
Krantebericht, 9 november 1959.		'Dinsdag hield de plaatselijke afdeling van de EHBO spontaan een collecte voor de noden van het Hongaarse volk. Boven alle verwachtingen was ook het medeleven van de zijde der inwoners, want het aanzienlijke bedrag van f 756,24 kwam uit de bus.'
Brabants Dagblad, 4 januari 1973; gesprek met C. Mollen op 22 februari 2007.		Meester van de Elzen vertrok in 1959 naar Oss. Hij vertrok vanwege de slechte behuizing in Zijtaart. Hij werd opgevolgd door meester Cor Mollen, die op 1 december 1959 begon als onderwijzer in Zijtaart. Hij kreeg de 2^e klas. Meester Mollen en zijn vrouw zijn nog naar het huis van meester van de Elzen wezen kijken (huidig adres Pastoor Clercxstraat 24). Dat huis was toen verwaarloosd. Geen waterleiding, maar een pomp. Het riet stak onder de pannen uit. Het huis was vochtig, de kasten waren groen uitgeslagen van de schimmel. Meester Mollen is toen in Veghel gaan wonen. De slechte huisvesting van schoolmeesters in Zijtaart gaf in 1959 de aanzet tot de oprichting van de Stichting Zijtaarts Belang. Cor Mollen: “Toast (geroosterd brood) kenden de kinderen toen nog niet. Ik bracht het een keer mee om het hen te laten proeven. Ze hadden thuis geen douche, ze werden gewassen in een teil in de keuken. Er werden in de winter kachels gestookt, en de oude klinkerweg lag er toen nog. Pastoor Van de Bult kwam de katechismus onderwijzen op de lagere school. De gemeenschap had drie peilers: de kerk, de school en het boerenbedrijf. Als het met die drie zaken goed ging, dan ging het goed met Zijtaart.”
Brabants Dagblad, 22 december 1959; mededeling van Ties Habraken op 20 februari 2007.		'In de café van de heer Van den Hurk waren vrijdagavond de leden bijeen van de wel zeer oude stierhouderijvereniging, onder leiding van voorzitter Vogels. Het ging er over om te blijven bestaan of om de vereniging op te heffen. De presentielijst werd voorgelezen en per stuk konden de leden verklaren of ze in de stierhoudersvereniging wilden blijven en dus de regels van het spel zouden volgen, of dat ze wensten gebruik te maken van de nieuwe methode, namelijk de kunstmatige insiminatie. De meerderheid bleek voor dit laatste. Een eigen stier zou te kostbaar worden. De stierhouderij verdwijnt dus uit Zijtaart en rond de jaarwisseling zal de liquidatie een feit zijn.' Ties Habraken vertelde dat een van de argumenten toen was dat het dekken door een eigen stier goedkoper was dan door de veearts (K.I. dus).
Veghelse Courant, 12 december 1984.		De Stichting Zijtaart Belang werd op 27 december 1959 officieel opgericht. Leden van de stichting uit de eerste jaren waren Driekske van de Ven (voorzitter), Jan van de Ven (secretaris), Jan van de Tillaart, Graard van Boxmeer, Jan van de Biggelaar (bestuursleden), en pastoor Van de Bult (geestelijk adviseur).
Kasboekjes van de rijverening in bezit van Cor Coppens.		Ledenlijst rijvereniging 1959: H. Opheij Johan van Sleeuwen Jan van de Berkmortel H. van de Boom Jan van Zutphen Cor van Berkel (getrouwd met Van de Rijt) Cor van Berkel (getrouwd met Van de Heijden) Piet van Asseldonk L. van Sleeuwen Cor Habraken Theo van Zutphen Martien van de Tillaart (getrouwd met Vervoort) Adrianus van Erp W. van de Heijden, Keldonk Martien van Zutphen Jan Timmers Jan van de Akker Wim van Zutphen Antzn. Harry van de Wetering Jan van Zutphen Pzn Martien van de Tillaart (getrouwd met Van de Ven)

Bouwstijlen - Thema's - Groei - Organisaties - Veldnamen

Afkortingen - Toelichting verenigingen - Toelichting Huizen - Toelichting Kroniek - Downloads