Kroniek van het jaar 1907
PA Zijtaart,
parochiememoriaal. |
|
In 1907 werd achter
de gang van de pastorie een privaat gebouwd
met een waterleiding. Dat werk werd
uitgevoerd door H. van de Heuvel.
|
PA Zijtaart,
parochiememoriaal. |
|
 Op 19 Maart 1907
werd Antonius van Gemert tot rector
benoemd in het klooster. Hij werd op 31
augustus 1908 opgevolgd.
|
Nieuwsblad van Roermond,
21 maart 1907. |
|
'Zijne
Doorluchtige Hoogheid de Bisschop van ‘s Bosch heeft
benoemd tot rector van het Liefdegesticht te Zijtaart
den eerwaarde heer A.J. van Gemert, priester van het
Seminarie.'
|
BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang
42 inv .nr. 49 vonnis 288 dd. 30-3-1907 |
|
Adrianus van Berkel,
61 jaar, landbouwer op Jekschot onder Sint Oedenrode
heeft een loslopende hond zonder muilkorf. F.1,- boete.
|
BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang
42 inv .nr. 49 vonnis 401 dd. 25-5-1907 |
|
Joseph Vereijken, 63 jaar, landbouwer op Zondveld
(Heihoef 2), heeft op 5 april te Jekschot met een
aalskorf gevist in de grenssloot de Lieshoutsche loop,
zonder kosteloze vergunning of visakte. fl.4.- boete.
|
BHIC, Gemeentebestuur Veghel, toegang 7698 inv.nr. 2393; 'Zijtaart', 79. |
|
Op 20 juni 1907 schreef
meester van de Ven aan de burgemeester dat hij er weinig
voor voelde om de vakantie van de laatste twee weken van
augustus naar september te verplaatsen, zoals zijn
collega Van Hooff uit Eerde voorgesteld had. Van de Ven
argumenteert:
'De leerlingen, die recht
hebben op de vier weken vakantie behoren tot de 5e
en 6e leerjaar. Nu tellen deze beiden
leerjaren samen slechts 10 leerlingen die van hun recht
op verlof nog niet allen gebruik maken. Voor het 1e,
2e, 3e en 4e leerjaar
zal het onderwijs vruchtbaarder zijn, dan dat gegeven in
de hete augustusmaand. Overgrote warmte werkt
ontegenzeggelijk nadelig op het onderwijs.
Verder zijn de toestanden,
wat de landbouw betreft, in de Eerde en Zijtaart, niet
dezelfde. Moge de landbouwbevolking alhier al behoefte
hebben aan hulp bij de aardappel rooien, het gemis van
die hulp wordt hier niet in die mate gevoeld als in de
Eerde, waar de verbouw van aardappelen een voornaam, zo
niet voornaamste middel van bestaan is voor de
bevolking.
Doch er is meer. Te Zijtaart hebben we een bijzondere
school. Door de Eerwaarde Zusters is voor twee jaren de
vacantie, die voor die tijd begin september aanving,
verlegd op 15 augustus; ze valt dus nu samen met die aan
mijn school. Deze regeling was noodzakelijk, omdat
grotere kinderen van de openbare school hunne kleine
zusjes van huis moeten mee nemen. De verplaatsing van
mijn vacantie zou de verzuimen in augustus aan de
bijzondere school aannemelijk doen stijgeren.
Het gevoelen der ouders in
deze ken ik niet; doch ik meen te mogen aannemen dat zij
het klein volkje liever naar school zenden in de tijd,
die voor hen toch de drukste van het jaar is. Daarbij,
ik herhaal het met voldoening; in 1906 hebben slechts 7
leerlingen verlof gevraagd; terwille die 7, zouden de
ouders dan al hun kinderen in de drukken tijd die weken
thuis hebben.
Reeds vroeger is door mijn
onderwijzer en mijn raad gepleegd een voorstel in
gelijken geest als dat van den heer van Hooff te doen,
doch om de redenen hierboven beschreven, vonden wij de
bestaande regeling nog de beste.
Ondergetekende wenst Uw
geacht college wel in overweging te geven, met het oog
op de warmte in augustus, zijn vacantie met een week te
verlengen; te meer, daar ik weet, dat de heer
districtsschoolopziener voor een flinke vacantie is,
mits zo min mogelijk tussentijdse vacantien worden aan
gevraagd, doch zou deze dan willen gesteld zien van 8
augustus tot 1 september.'
|
BHIC, Kantongerecht Veghel, toegang
42 inv .nr. 50 vonnis 574 dd. 4-8-1907 |
|
Petrus van Nieuwenhuijzen, 32 jaar, bakker te Zijtaart
(Pastoor Clercxstraat 39) heeft op 5 juli met paard en
kar over de Zijtaartse weg gereden terwijl de kar niet
was voorzien van een lichtgevende lantaarn. fl.5,- boete.
|
GA Veghel, inv. nr.
29, fol. 23v; BHIC, Provinciaal Bestuur,
inv. nr. 6969. |
|
De burgemeester zei
in de raadsvergadering van 12 september
1907 dat de gemeente nog ongeveer 12 ½
hectare heidegrond heeft liggen in het
Reijbroek. Volgens raadslid Vogels willen
sommige mensen in Zijtaart die grond wel
kopen. De gemeente heeft er niets aan. De
vergadering besloot om de twee voorste
percelen E2500 en E2501, samen groot
5,3860 hectare, te verkopen.
|
Nieuwe Tilburgsche courant 21
september 1907. |
|
Ik houd me overtuigd dat menigeen mijner
lezers ietwat vreemd uitkijk van bovenstaand opschrift.
Mondzeer bij het vee heb ik nooit gekend, wel klauwzeer
en nu gaan we circa een halve eeuw terug, toen er nog
geen klinkerweg lag tussen Uden en Veghel. Maar de Stad
was er in deze laatste gemeente heb ik een paar jaar of
wat gewoond. En nu wordt ik min of meer historisch en
ook al wat volgen gaat is historiek .
In de stal van Van Zutphen in de Stad,
brak een onbekende klauwziekte uit. Het was of alle
rampen over zijn braaf huisgezin werden uitgestort: hij
zelf brak een been en de “kwade koortsen” (thans typhus
genoemd) vielen zijn kinderen aan - moeder was al lang
dood. Dr. V.d. Berg hielp beenbreuk en koortslijders
spoedig ter been en Bert Goorden (Vervoort) genas het
vee van het klauwzeer, in minder dan geen tijd. Welk was
zijn remedie? Ik weet het niet, maar dat Bert het
klauwzeer uit Veghel weerde is zeker en dat hij streng
verbood koeien gras van de beemden te geven waar mulder
van Aert te Dinther de sluis 14 dagen had getrokken is
ook zeker. Hij wist ook dat een koe op droge grond moet
gaan en grazen.
Maar wie was Bert? Wel Bert was een zoon
van Goord, zijn eigenlijke naam was Vervoort en deze was
reeds veldwachter van Veghel toen Uden nog hoorde onder
de Paltz. Bedaf hoorde onder Uden, Vorstenbosch onder de
Generaliteitslanden. Loosbroek ligt bij den Bosch, ik
dacht het tussen Dinther, Nistelrode.
Goord werd bekend door de arrestatie van
een beruchte moordenaar, die uitlevering en traktaten
bestonden nog niet, hij wist te verschalken: hoe is te
lang om te vertellen, maar de meester van Zijtaert
(Peter van Dam) snapte hij ook bij het zo steng verboden
turfsteken op de heide. Iedereen wist dat, als om 4 uur
de school uit was, de meester zijn os inspande en ging
“boeren” ook vaak ging hij turf steken. De toenmalige
burgenmeester daarover straks, had Goord het gevalletje
al dubbel gerecommandeerd, maar de meester was niet te
snappen. Hoe zou dat ook kunnen op die vlakke hei
tussen Veghel, Son en Rooi, later befaamd geworden door
de drie bulten.
Maar Goord wist Raad, op een donderdag
(dan is het immers Staalmarkt te Veghel) om een uur of
vier kwam een boer nog met de snufschepper op, de korte
broek aan (Rutje van de Wielen, Toon Schepens} en de
boterkorf op de rug de heide over … de meester was aan
het turven. Jemenie, te laat herkende meester van Dam de
politieman Vervoort. De turf werd in de kachel van de
school van meester Ansems verbrand.
Goord was ook zo wat veearts en haalde
dingen uit , die de burgemeester tot hem deed zeggen.
“Goord weet ge wel wat de mensen van U zeggen”? “Wel
nee burgemeester” “Dat gij een heksemeester zijt.” “Zo
en weet ge wat de mensen van U zeggen “ “Dat gij geen
heksemeester zijt.”
We hebben nu lang genoeg verwijld bij
Goord, laten we nu zijn zoon Bert, ook veearts op zijn
manier eens uit de kist halen. Bert heeft zijn grote
naam gemaakt door de genezing van de paarden van de
commissaris der koningin, Bosch van Drakenstein en zijn
handzalf. De 8 paarden van de gouverneur waren
opgegeven door de militaire artsen toen een stalknecht
de gouverneur aanried Bert eens te laten komen. Bert zag
en genas. Dat bezorgde hem in de 50e jaren,
toen voor de uitoefening veeartsenijkunde een diploma
zou worden gevorderd een “algemene toelating” . De in
Veghel wonende rijks veearts Rijkzen, was daarmede te
hoogste ingenomen, natuurlijk hem dat een hoop werk, dat
hij toch niet in rekening kon brengen.
Van zijn vader had Bert een ander geheim
? Een brandzalf, of hij het geheim der bereiding met
zich in het graf genomen heeft, weet ik niet. Maar voor
het volgende sta ik in. Zoals men weet worden voor het
Joodse paasfeest alle potten en pannen met kokend water
gereinigd. De meid van Monnikkendam (is meer als 50 jaar
geleden, leeft hij nog?) liep of stortte tot bijna aan
het bovenlijf in het ziedende vocht. Bert werd geroepen
en genas de meid binnen 8 dagen. Zulks was niet naar het
genoegen van de platlandsheelmeester van der Loo, die
Dr. Van den Bergh aanzette om daarover een aanklacht in
te dienen, waartoe deze veel te loyale kerel niet te
brengen was. Waarom niet weet ik niet, wel weet ik dat
esculapen elkander niet kunnen uitstaan krek het
tegenovergestelde der advocaten , die altijd goede
vrienden zijn.
Intussen nam Bert zijne toevlucht tot de
gouverneur. Welke was de slotsom? De zalf van Bert werd
te Utrecht ter ontleding gezonden en daar werd bevonden.
De scheikunde stond nog niet op de trap van thans, het
is waar dat ze niet te ontleden was. De uitspraak op de
onbevoegd heelkundige hulp te hebben verleend was niet
ontvankelijk verklaring en verlof om de brandzalf te
mogen bereiden en verkopen. De man die hem dat bericht
mede deelde was Dr. Van den Bergh en van de Laar
bestelde wellicht dien dag den eerste keer van zijn
leven een aangestelde brief van de commissaris des
konings aan Bert Vervoort veearts te Veghel.
|
PA Zijtaart,
parochiememoriaal. |
|
In november 1907
besloot het kerkbestuur om de sacristie
te verbouwen om daarin een brandvrije
kluis en kasten tot bewaring van bloemen
en dergelijke aan te laten brengen. Deze
verbouwing werd pas in 1909 uitgevoerd.
|
GA Veghel, inv. nr.
29, fol. 34. |
|
Op 27 december 1907
vertelde burgemeester in de
raadsvergadering dat Jan Verbruggen bij
hem is geweest. Die vertelde hem dat twee
bomen langs de Zijaartsen weg bij zijn
huis zijn dood gegaan en dat hij die van
de gemeente wil kopen. De burgemeester
had de bomen niet gezien, maar als ze
dood zijn, heeft de gemeente er toch
niets aan. De verkoop werd goedgekeurd.
|
BHIC, gemeente Veghel,
toegang 7698, inv. nr. 2436. |
|
De leerlingen die de cursus
herhalingsonderwijs in de winter van 1907-1908 hebben
gevolgd waren:
Franciscus van de Ven
Adrianus Rovers
Marinus Vervoort
Wilbertus van de Ven
Johannes van de Meijden
Adrianus van de Ven
Antonius van den Hurk
Michiel de Bont
Christiaan Ketelaars
|
|