Kroniek van het jaar 1797
|
R115, fol. 42 (30-7-1797) |
|
In juli 1797 verdronk Hilbertus Bethem, die bij Gerrit Timmermans
op het Ven woonde. De dokter had "aan het selve doode lighaam geene
uyterlyke wonden hebben kunnen ondekken dan twee klyne
vleeswontjes als een boven de regter oog en een benede
de linker oog, denkelijk veroorsaakt door het invallen
in het water waer een mant lag.”
|
|
R115, fol. 53v (6-12-1797) |
|
In 1797 werd Wilbort, zoon van Corstiaan Rut Burgers,
die geboren was op huidig adres
Leinserondweg
17, priester gewijd. Bij gebrek aan een kerkelijk
beneficie, eiste de kerk dat de familie zich garant
stelde voor een jaarlijks inkomen van 150 gulden.
Wilborts moeder Jenneke, dochter van Matheus Wilbors, op
dat moment weduwe, beloofde dat op 6 december 1797.
Wilbort werd pastoor van Someren.
|
|
BHIC, OAA Vegel, II-B-9 |
|
In het oud gemeentearchief van Veghel bevindt zich het
eerste verzoekschrift van de inwoners van de Leest en de
gehuchten die later de parochie Zijtaart zouden vormen
voor een eigen school. Het document is niet geadresseerd.
Het is gericht aan de "municipalitijt van Veghel", de
term municpalitijt was in gebruik tijdens de Franse
overheerding van 1795-1801. Op de eerste pagina van het
verzoekschrift staat een zegel gedrukt met het jaartal
1797. Een datering in 1797 klopt met andere historische
gegevens. Volgens het document was er nog geen school in
hun gehuchten, en in 1798 is er voor het eerst sprake
van een prive-school aan de Leest. Het document is uniek
omdat het ondertekent is door veel inwoners van de
gehuchten. Hieronder volgt de tekst van het
verzoekschrift, en in het origineel de eerste pagina en
pagina's met handtekeningen.
"Aan
de municipalitijt van Veghel.
Geeven
[met] eerbiet te kenne de ondergetekende inwoonders
deser gemeente ter plaatse Sontvelt, Sijtert,
Krijtenborg, Biesen, Leest en Doornhoek genaamt, dat het
voor hunne kinderen zeer ongelege en te ver af is om in
de gemeentens school te sende, gekijk ook het groot
aantaal kindere deser gemeente te veel is om door een
enkel schoolme[e]ster als die deser gemeente behoorlyk
te worde onderweesen in leesen, schryve etc.
Dat in
het naeburig dorp S. Oede Roode wel 3 à 4 schoolmeesters
syn die zoo als den eenen van Veghel ‘s lands tractement
geniete, dat egter de uytgestrektheid en volksrykheyt
van Roode niet zoo merkelyk meerder is als van Veghel,
daar een enkel persoon buyten staat is behoorlyk
schooldienst voor meer dan 200 kindere die sometyts
school gaan.
Om welke
rede veele ouders by groote koude en ook bysonder
slykagtige weege by winterdag die den voornaamste tyt
voor de uythoeke om school te gaam, om welke rede veele
ouders besonder van de afgeleege hoek met reede nalaate
hunne kindere zoo ver ter school te sende, mits de selve
door een al te groot getal niet behoorlijk konne
onderwese worde.
Dat ook
by de staatsregeling de beschaaving, verligting en goede
zeede bevordert alle konste aangemoedigt worde tot
welkens eerste traap voor seeker het onderwys in leese
en schryven kan diene en ook ieder borger volgens de
selve staatsregeling het regt heeft zoodaanig eerlyk
frabrik of bedryf aan te vangen als hy zal verkiesen,
gelyk zulks ook strekt met gronden van vryheid en
gelykheyt.
Zoo
heeft ook een borger alhier zoo veel zyn vermoogens zyn
des zelfs vernuft en arbijt zeedert korte tyt wel wille
schikke om de hugt van het Sontvelt, Sytert, Krytenborg,
Leest en Doornhoek en Biese voort te onderwyse tot veel
grooter vordering als door de veelheyt in de dorpsschool
had henne verwagt worde, dan daar dit anders met vrugt
geschiet en zulks egter niet kan blyven bestaan tenzy
eenig onderstant of tractement van slands af gemeenswege
geschiede.
Waarom
de ondergetekende zig persoonelyk tot hunne
munisipaliteit wende, versoekende dat de selve van
gemeentens weege op eenige wijse daar toe voorsiening
doen sal, of wel hun adreseere om van slands weegen een
schoolmeesterr aan te stelle op her gewoone
staatstractement en emolumenten in een der voormelde
uythoeke deser gemeente daar beste geschikt en gelegen
voor de selve soude syn."
   
 
Handtekeningen van
bewoners uit Zondsveld, Zijtaart, Krijtenborg, de
Biezen, de Leest en de Doornhoek.
De personen die niet konden
schrijven tekende met een (+). Allen die een kruisje
tekende, omdat ze niet konden schrijven, gebeurde dit
onder toezicht van de volgende personen:
1. H. Verhoeven
2. Antonij Ketelaars
3. Mathijs Tijse van den
Tillaart
4. Lambert L. van der Heijde
5. H. H. Ketelaars
Geert H. van Eert +
Wilbert Mathijs Wilberts +
Jan van Zeeland +
Lambert Willem van Meltvoort
Dirk Johannes Donckers
Lambert van den Brant +
Mathijs van den Tillaar +
Lambertus A van der [Steen]
Adriaen Scheepers
Hendrik Tijs van de Ven
Hendricus van den Tillaart +
Johannes Jan Donkers
Martinus van de Ven +
Antonij van Lieshout +
Johannes A Versteegen +
Antonie Adriaan Versteden
Johannes Tijs van de Ven
Johannes J. van de Ven
Geert Lambert
Lindert Tibos +
Roollof Laambert van den
Heuvel +
Hendrikus Lambert van den
Heuvel +
Johannes Marte van den
Tiellar +
Lammert Baltus van de Rijt
Magiel Peeter Versteegden
Johannes van Kleef
Jan Arnoldus De Lest
Johannes Jan Wilm
Willem Heijeremans +
Gerrit Willem Vervoort
[Henricus] Rut de Lest
Marten van Erp
Peeter Tijse van de Ven
Hendriekus Willem van
Hesewijk
Lambert A. Verhoeven
Gerardus Lambert Verhoeven
Klaas Lambert van de Ven
Arnoldus [Jan] Keurlings +
Matijs Lambert Tijse
Johannes Kristjaen Burgers
Johannes Jan van den Oever
Hendriekus of Hannus van den
Oever
Johannes Aert Verbeek
Geradus A Verbeek
Aart Gerardus Verbeek
Hendrik Jan van den Ven
Annamaria Ard van de Ven
Hendrikus J. Vogels +
Peeter Jan Ketelaers
Meelians Corneles Hurkmans
Gerart [W] van den Ven +
Johannes Adriaan van den
Tillaa
Thomas J. van den [S…] +
Antonie Hendr[..] [….]
Rut R. Burgers
Sis J. van Boxmeer
Hendriekus Adriaan van den
Tillaar
Thomas Peter de Bie +
H.L. van Rijbroek
Hendricus J. ban Boxmeer
Cornelis van Dooren
Fredik Lambertus Sommers
Jan Welt Vorstenbos
Antonij Lamb van Doorn
Hermanus [H] Smits +
Antonij Kranse +
Antonij Jan Boermans
Lambert A van de Ven
Jan T van den Tillart +
Lambert van Geelkerke
Andries Lambert van Geelkerke
Lambertus van Uden
Matijs Tijse van den Tillaar
Hendr. Verhoeven
Jan [K] van den Tillart +
Lambert L. van der Heijde
Jan D. Pepers +
Willem Jan van den Tillaart
Joannes Jan van Duijnhoven +
Hendrikus H. Ketelaars
Johannes Antonij Hendricks
Thomas Peter van der Sande +
Lindert van Zeelant +
Geert van de Leest +
Hendrikus Jan Ketelaers
Aart Hendrik van de Leest
Hendriecus van den Broeck
Hendricus Hendrik van de
Donck
Lambert L. van der Heijde
Gijp Vervort Adriaan Jan Boermans
Johannes Boeven +
Johannes Leendert Reijkers
Antonius Wilm van Rijbroek
Aalbert Verhoeven +
Jan To[..] Verbruggen
Johannes van Santvoort
Hendriekus Jan van de Ven
Mathijs van Schijndel +
|
|
R115, fol. 49 (2-11-1797) |
|
In november 1797 verdronk Jan van Blakenbroek, "leggende ten
huijse van Joseph Vermeulen alhier aen den dijk na
Schijndel."
|
|
